در حاشیه مسابقه آشپزی و جشنواره طعم امید ۲ بررسی شد سهم معلولان از سفر سرگردانی و در نهایت حذف

به گزارش مدل کودک، با انگشتان ظریفش همه جلد مخملی تقدیرنامه را لمس می کند. با هیجان، تند و تند پلک می زند. درچشمانی که توانایی دیدن ندارند، میتوان شعفی فوران زده را تماشا کرد. شادمانی اش به علت برنده شدن در مسابقه آشپزی و جشنواره طعم امید ۲ در قسمت نابینایان است.
نامش زینب است. از روستای زیارت استان گلستان به تهران آمده است. مادرش بعنوان همراه او لباس سنتی به تن دارد و با شادمانی بخاطر نفر اول شدن دختر نابینایش دائم قربان صدقه اش می رود.
مادرش می گوید: «دخترم از اول عاشق آشپزی بود. نمی دید اما کنارم می ایستاد و سوال می پرسید. مامان از چه مواد غذایی استفاده می کنی؟ چطور این غذا تهیه می شود؟ و… حالا از روی صدا و لمس مراحل پخت غذا را می فهمد.»
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، این رویداد که زینب در کنار ۹ نفر دیگر از معلولان در قسمت های جسمی حرکتی، سندرم داون و هم نابینایان در آن شرکت کرده اند در واقع مسابقه آشپزی با مشارکت معلولان است که از جانب وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همکاری انجمن فرهنگی، ورزشی و گردشگری معلولان پارس برگزار شده است تا دو هدف کوشش برای احیای غذاهای سنتی در امتداد توسعه گردشگری خوراک و همینطور انعکاس توانمندی های معلولان و هدایت توجه حوزه گردشگری به سمت فراهم کردن زیرساخت ها و مناسب سازی تاسیسات برای میزبانی این قشر از جامعه را دنبال کند.

زینب حالا با دو دست تقدیرنامه اش را در سینه می فشارد و رو به عکاس ها در صورتیکه با افتخار پشت ظرفی از غذای سبزی پلو و ماهی دست پخت خودش نشسته، لبخند می زند. چشمانش هر کدام به سمتی می رقصد و برای این موفقیت در پوست خود نمی گنجد. به او که گزیده دور اول مسابقه طعم امید ۲ در استان گلستان بوده و حالا برنده نهایی در قسمت نابینایان است، تبریک می گویم و می پرسم «چقدر سفر می روی؟ اهل سفر هستی؟» می گوید: «بخاطر هزینه ها نه. خیلی نمی توانیم به سفر برویم.»
مادرش وسط صحبتش می آید و می گوید: «بگو که چند جایی رفتی! مثلاً مشهد. قم… اما هزینه های سفر برای ما خیلی بالاست…»
می گویم: «دوست داری در طول سفر چه شرایطی برایت مهیا باشد که لذت بیشتری ببری؟» می گوید «خیلی دوست دارم یک نفر کنارم باشد و برای من که نابینا هستم و نمی توانم ببینم، همه چیز را توضیح بدهد. مثلاً بگوید چه می بیند. بگوید طبیعت روبه روی من چه شکلی است. بگوید اینجا که تاریخی است چه چیزهایی وجود دارد. من دوست دارم در ذهنم آن چیزی که برایم تعریف می شود را درک کنم.»
حالا نام هر یک از برندگان برای تقدیر توسط علی اصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوانده می شود: «مریم گیلانی لاریمی از گروه معلولان جسمی حرکتی، مریم مستوفی از بخش سندرم داون و زینب بابایی زیارتی از گروه معلولان نابینایان در کنار فاطمه توکلی که از بخش سندرم داون شایسته تقدیر می شود.»
ناهید کلوشانی، از فعالان حوزه گردشگری دسترس پذیر و هم مدیرعامل بنیاد خیریه معلولان ایرانی ها هم در جمع ناظران مسابقه آشپزی و جشنواره طعم امید ۲ حضور دارد و با چشمانی مشتاق دستاوردهای معلولانی را مشاهده می کند که هر یک به شکلی وضعیت مشابه خودش و یا افراد عضو در مجموعه اش را دارند.

از او که معلولی اهل سفر است در رابطه با نیازهای دسترس پذیری می پرسم، از نیازهایی که یک فرد معلول جسمی حرکتی در مسافرت به آن نیاز دارد. می گوید: «ما چون افراد دارای معلولیت هستیم و احتیاج به خدمات ویژه داریم اصولا وقتی می خواهیم هر سفری برویم از وسایل نقلیه گرفته تا مراکز اقامتی و پذیرایی به دنبال شرایط مساعد و مناسب سازی شده می گردیم. متاسفانه در ایران بیشتر هتل ها برای معلولان مناسب سازی نشده اند. بعنوان مثال بیشتر ورودی ها پله دارد و امکان وارد شدن معلولان را سخت می کند.»
او ادامه می دهد: «ویلچیر ما بین ۷۵ تا ۹۵ سانت است، به همین خاطر در بیشتر خدمات بهداشتی و حمام هتل ها وارد نمی گردد. ازاین رو وقتی نتوانیم در مرکز اقامتی آسایش داشته باشیم، سرگردانی و در نهایت حذف سفر پیش رویمان خواهد بود.»
کلوشانی همینطور می گوید: «ما اعضای خیریه را بارها بعنوان فرد معلول همراه با خانواده هایشان به سفر برده ایم. در هر مرحله از سفر از نوع استفاده از حمل و نقل شامل هواپیما، قطار یا نوع اقامت در تلاش بوده ایم تا شرایط مساعد میزبانی را فراهم نماییم. ما باید بدانیم معلولیت ادامه دارد. متاسفانه تصادفات، بیماریها، پرت شدن از بلندی، حوادث و… اجتناب ناپذیر است. امیدوارم روزی برسد که نتیجه زحمات فعالان اجتماعی این حوزه به ثمر برسد تا بستر آسایش افراد دارای معلولیت را فراهم نماییم.»
از نظر این فعال اجتماعی حوزه معلولین، این که چقدر دراین زمینه موفق خواهیم شد به پشتکار فعالان این حوزه و مسؤلان مرتبط می باشد که تا چه میزان این مساله را درک می کنند و چقدر دغدغه آنرا دارند. او می گوید: «خوشبختانه چند سالی است که حساسیت تصمیم سازان نسبت به این مساله بالا رفته است و ما امیدوار به افزایش و استمرار آن هستیم.»
کلوشانی می گوید: وقتی جابه جایی و سفر از زندگی معلولی حذف شود، او محکوم به خانه ماندن است و بی گمان انواع بیماریهای روانی و یا زخم بستر در انتظارش خواهد بود…
این فعال حوزه مناسب سازی معلولان وقتی در رابطه با تجربه سفرهایش از سوئیس، امارات و حتی آفریقای جنوبی می گوید، چشمانش برق می زند و با لبخند رضایت بخشی اظهار می کند: «سفرهای خارج از کشورم عالی بودند. به تنهایی سفر کردم. به تنهایی از مترو استفاده کردم و با آسایش اقامت داشتم. آنجا بحث مناسب سازی حوزه گردشگری و به صورت کل تأمین زنجیره سفر برای فردی معلول، موضوعی جاافتاده است و بستر مناسبی برای آن تأمین شده است.»

یکی از اشخاصی که در مسابقه آشپزی و جشنواره طعم امید ۲ در نقش پدری برای معلولان حواسش به برگزاری شایسته این رویداد و نمایش توانمندی شرکت کنندگان است محمد اسماعیل شیخ قرایی، مدیرعامل انجمن فرهنگی، ورزشی و گردشگری معلولان پارس و دبیر میز ملی گردشگری دسترس پذیر شامل سالمندان، افراد دارای معلولیت و نیازمندی های خاص است که ساختار آن در معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شکل گرفته است.
او جزو اشخاصی است که برای بسط و پیدا کردن جایگاه واقعی عنوان دسترس پذیری در زنجیره صنعت گردشگری برای معلولان، سالمندان، زنان آبستن و… تلاش بسیاری می کند تا با تشکیل بستر مطالبه گری از جانب معلولان و ارتقای سطح پذیرش توسط مسؤلان، سفر بتواند در زندگی این نوع از افراد جامعه راه پیدا کند.
او و همکارانش که در میز گردشگری دسترس پذیر در چارچوب حلقه ارتباطی میان مدیران و تصمیم سازان دولتی در وزارت گردشگری و از طرفی دیگر جامعه مخاطب معلولان فعالیت می کند، برگزاری رویداد مسابقه و جشنواره طعم امید ۲ را فرصتی برای انعکاس توانمندی معلولان در جامعه می داند و بهره مندی آنها از امکان گردشگری را حقی مسلم برمی شمرد. شیخ قرایی با نگاهی به طی مسیر دو تا سه ساله در ساختار میز گردشگری دسترس پذیر معتقد است: «برای آن که گامهای برداشته شده به ثمر بنشیند باید ضمن ایجاد بستری از استمرار و تکرار به اولویت های اول این حوزه توجه ویژه شود. آموزش، یکی از اصلی ترین آن است. آموزش متولیان، مدیران و تصمیم سازان حوزه گردشگری که می تواند مدیر هتل، بوم گردی، دفتر خدمات مسافرتی، نماینده حمل و نقل و… را شامل شود.»
از نظر شیخ قرایی نیاز است به اقدامات عملیاتی و اجرایی شتاب داده شود. بعنوان مثال اقدامی که برای اختصاص خدمات بهداشتی ویژه معلولان در بعضی از مراکز پذیرایی بین راهی انجام گرفت، نمونه ای بارز از اتفاقی عملی است که گسترش آن در دیگر تاسیسات گردشگری می تواند دستاوردهای اجرایی را افزایش دهد.
یکی دیگر از اولویت هایی که برای بقای فعالیت در قسمت ترکیبی گردشگری و حوزه معلولان وجود دارد، استفاده از نقطه نظرات و تفکرات افراد دارای معلولیت است. این مساله را دبیر میز گردشگری دسترس پذیر از زاویه ای مطرح می کند که موضوعات تخصصی مربوطه بتوانند قابلیت اجرایی پیدا کنند.
اختصاص بودجه برای مناسب سازی تاسیسات گردشگری، بازنگری قوانین و افزودن پیوست های مناسب سازی به تصمیمات جدید حوزه گردشگری و اولویت بخشیدن به آنها در کنار گسترش همکاری در زمینه تجهیزات با اتکا به دانش بنیان ها، ورود به نمایشگاه های تخصصی مربوطه و هم تقویت ارتباطات بین المللی همچون سایر اقداماتی است که به قول دبیر میز گردشگری دسترس پذیر باید با تمرکز بیشتر در این زمینه مورد توجه قرار گیرد و با استمرار پیش رود.

شیخ قرایی در کنار بیان آن چه که نیاز است وجود داشته باشد، مهم ترین موفقیت فعالیت و اقدامات در میز گردشگری دسترس پذیر را حساس کردن جامعه گردشگری به مبحث معلولین می داند تا همانطور که کنوانسیون حقوق معلولان توجه بر عنوان دسترس پذیری را وظیفه دولت ها عنوان کرده است، خانواده گردشگری هم با آغوش باز پذیرای این قشر مهم از جامعه شود.
او در انتها استانداردسازی مبحث دسترس پذیری در قسمت های مختلف همچون گردشگری را که با همکاری سازمان ملی استاندارد درحال انجام است؛ روزنه امید پیش رو می داند تا بعد از این، خط کشی سلیقه ای در زمینه فراهم آوردن امکانات زیرساختی و دسترس پذیری ویژه معلولین کنار رود و در بستر استاندارد شده بومی و بین المللی ساختاری قابل اتکا شکل گیرد.

گزارش از شیرین نجوان، کارشناس ارشد گردشگری

منبع: modelkids.ir