مدل كودك مطرح می كند؛ خبرنگاران روی پرده نقره ای از جسارت پارتی تا رم گفتن های حمید معصومی نژاد

مدل کودک: از میانه دهه ۹۰، خبرنگاران مقابل دوربین آمدند و مخاطب با کسی روبه رو شد که چهره او را به عنوان خبرنگار می شناخت. این مساله فیلم سازان را قانع کرد تا بجای خلق شخصیت نو، از خبرنگاران نام آشنا بهره ببرند تا هم حساسیت قصه گویی درباره ی خبرنگاران را به جان نخرند و هم مناسبات زندگی آنان را دستمایه غیرمستقیم قصه خود سازند.
به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، مخاطب سینمای ایران امروز هم صدای خنده های طناز طباطبایی، وقتی از حامد بهداد در نارنجی پوش عکس می گرفت و با پسرش مصاحبه می کرد را به یاد دارد و هم اشک های هدیه تهرانی در فیلم پارتی و در تحریریه ندای آزادی. این اشک و لبخندها نشان از دنیای پرفراز و نشیب خبرنگاری دارد، دنیایی که برای سوژه فیلم شدن، هم می تواند جذاب و شیرین باشد و هم حساس و تلخ.
دست گذاشتن روی زندگی خبرنگاران، سری جست وجوگر و دلی عاشق می خواهد که اگر با پرداخت درست همراه شود می تواند مخاطب ناآشنا با زندگی خبرنگاران را به درستی با اهمیت کار این افراد آشنا کند. سینمای ایران هم تا جایی که توانسته چالش های زندگی آنها را قاب بسته است و تلاش کرده خبرنگار را هم مانند دیگر مردم با دغدغه های یک انسان معمولی، به تصویر بکشد و هم از گره خوردن کار خبر در زندگی روزمره آنها غافل نشود.
دست گذاشتن روی زندگی خبرنگاران، سری جست وجوگر و دلی عاشق می خواهد که اگر با پرداخت درست همراه شود می تواند مخاطب غریبه با زندگی خبرنگاران را به درستی با اهمیت کار این افراد آشنا کنداز سالهای پایانی دهه ۶۰ که سرب و کلوزآپ، خبرنگاران را به قصه هایشان راه دادند میتوان خط داستان گویی در رابطه با این قشر را پیدا کرد. در سالهای بعد از آن و دهه های ۷۰ و ۸۰ و تا میانه دهه ۹۰ خبرنگاران گاه در مرکز قصه و گاهی در حاشیه روایت جا گرفته اند.
از میانه دهه ۹۰ اما اتفاقی در سینما و تلویزیون گریبان خبرنگاران را در قاب تصویر گرفت. با عمومیت یافتن گزارش های تصویری، خبرنگاران مقابل دوربین آمدند و حالا بیننده با چهره کسی که خبر را روایت می کرد، آشنا بود. از اینجا برخی خبرنگاران، سودای بازیگری به سرشان زد و با حضورهای گاه و بیگاه مقابل دوربین که عمدتا هم در چارچوب کاراکتر خودشان بود، مسیر قصه گویی در رابطه با خبرنگاران در سینمای ایران را ناخودآگاه دست خوش تغییر کردند.
حالا مخاطب با کاراکتری طرف بود که از اساس او را بعنوان خبرنگار می شناخت و همین فیلمسازان را قانع می کرد تا به جای خلق یک کاراکتر جدید در قامت یک خبرنگار، از خبرنگاران نام آشنا و چهره بهره ببرند تا هم حساسیت قصه گویی در رابطه با خبرنگاران را به جان نخرند و هم مناسبات زندگی آنان را دستمایه غیرمستقیم قصه خود سازند.
علی مصفا در فیلم «پارتی»

روزگاری که به جای «پول و پارتی»، «پارتی» مخاطب داشت

خوب است حالا که پول و پارتی در سینمای ایران می فروشد و روز خبرنگار هم هست، از فیلم پارتی یاد نماییم. فیلمی که در سال ۷۹ توانست بخشی از جامعه را با چالش هایی که خبرنگاران در راه شغلی خود با آنها مواجه اند، آشنا کند و آنها را همچون افرادی عادی بازنمایی کند که در راه ادعای حقیقت با سنگ اندازی مواجه می شوند.
پارتی به مانند هر فیلم ساختارشکنانه دیگری با حاشیه روبه رو شد، روی خط محافظه کاری هم پیش رفت اما در نهایت همه چیز را به یک اختلاف خانوادگی تقلیل داد. این فیلم اما المان های یک فیلم تجاری را هم داشت و همین هم سبب شد به فروش خوبی در گیشه سینماها برسد.
چند سال بعد و در سال ۸۵، میم مثل مادر کمی حاشیه ای تر به خبرنگاران می پردازد اما آنها را با قصه اصلی گره می زند. در این فیلم خبرنگار نقش فرعی دارد و در انتها می فهمیم که اتفاقا بخشی از مقصر اصلی آن چیزی است که بر سر سپیده آمده است. حالا اما خبرنگار شده و تلاش می کند مشکل او را حل کند. خبرنگاری که ظاهری آرام دارد اما در باطن در تلاطمی به سر می برد که با استفاده از شغلش، وجدان خویش را آرام تر می سازد.
سه سال بعد مسعود ده نمکی اخراجی های۲ را کارگردانی کرد. با آن که در زمانه پخش اخراجی های۲ ضرورت اهمیت رسانه به اندازه حالا درک نشده بود اما ده نمکی خوب می دانست که در ۸ سال دفاع مقدس چه چیزی سبب شده بود چنان فضای غضب آلودی ضد ایران در جهان شکل بگیرد. واضح است که فیلم سمت اسرای ایرانی می ایستد و خبرنگار را در آن میان آشفته می کند.«یک سطر واقعیت» در انتها دهه ۸۰، به مشکلات مالی خبرنگاران می پردازد و عملا کارآفرینی در این حیطه را ناممکن به تصویر می کشد. این فیلم می تواند تلنگری باشد تا با کمی توجه بیشتر به مسائل مالی قشر روزنامه نگار، از تبدیل شدن آنها به افرادی بیگانه با وطن جلوگیری کنیم
ما خبرنگار حرفه ای جنگ نمی بینیم بلکه در سکانسی که لیلا بلوکات مسئول مصاحبه گرفتن از اسرای ایرانی است، سمت اسرای ایرانی می ایستیم، خبرنگار را شماتت می نماییم و با بایرام لودر که حتی مفهوم انگیزه را نمی داند، همراه تر می شویم تا خبرنگار. خبرنگاری که نه بی طرفانه که کاملا با غرض گزارش می کند و در همان جمله ابتدایی ایران را طرف ضعیف جنگ می خواند.
یک سطر حقیقت دید متفاوتی به زندگی خبرنگاران دارد. این فیلم در انتها دهه ۸۰، به مشکلات مالی این قشر می پردازد و عملا کارآفرینی در این حیطه را با تمام مصائبی که دارد، ناممکن به تصویر می کشد. دید متفاوتی که این فیلم به زندگی خبرنگاران دارد، دست به گریبان شدن آنها با طمع است. وسوسه ای که امکان دارد به زندگی همه بیفتد اما در زندگی خبرنگاران و روزنامه نگاران، صدمه هایی به وسعت افکار عمومی خواهد داشت.
یک سطر حقیقت می تواند تلنگری باشد تا با کمی توجه بیشتر به مسائل مالی قشر روزنامه نگار، از تبدیل شدن آنها به افرادی بیگانه با وطن جلوگیری نماییم. البته که اگر به شخصیت اصلی فیلم بعنوان یک روزنامه نگار باسابقه نگاه نماییم، کمی تعجب می نماییم. طبیعتا کسی که با افراد زیادی سر و کار داشته و مصاحبه کرده عجیب است که با یک تماس تلفنی و با وعده پول جلای وطن کند. این جاست که فیلمساز ما را در دوگانه بازنمایی منطقی از یک خبرنگار حرفه ای و طمع پول رها می کند.
فیلم سینمایی«یک روز به خصوص» از خبرنگاران خوشحال «نارنجی پوش» تا حمید معصومی نژاد
با شروع دهه ۹۰، روایت زندگی خبرنگاران همچنان در فیلمها مطرح بود؛ با این تفاوت که کمتر قصه اصلی را به خود اختصاص می داد. نارنجی پوش روایت یک عکاس خبری بود که شغلش به کمکش می آید تا کار جدیدش رسانه ای شود و پسرش را هم به خودش جلب نماید. هرچند در این فیلم هم به جز طناز طباطبایی که قصه روی او متمرکز است، بقیه پویایی یک خبرنگار را ندارند اما طباطبایی در قامت یک خبرنگار، سوالات حساب شده ای می پرسد و مسیر قصه را پیش می برد.
در میان فیلم هایی که در رابطه با مجاهدین خلق و نقش آنها در سالهای ابتدایی بعد از انقلاب ساخته شده، فیلم امکان مینا این حضور را از جنس فضای خبری و ارتباط تنگاتنگ خبرنگاران با آن سالها به تصویر کشیده است. محرک درام اصلی فیلم، اطلاعاتی است که مینا به مجاهدین می دهد؛ آن هم از راه خبرهای همسر خبرنگارش. همین به تنهایی کافی است تا بی آن که لوگویی دست خبرنگار بدهد یا او را برای تهیه عکس و فیلم به دل مجاهدین بفرستد، نقش پررنگ آنها را در پیشبرد تصمیم های تیم های کوچک منافقین به تصویر بکشد. «یک روز به خصوص» جسارت بیشتری دارد و به دل اتاق خبر می زند. هرچه باقی فیلمها مناسبات انتشار اخبار حساس را میان دو نفر پیش می بردند، این فیلم به گپ وگفت های چند نفره میان خبرنگاران و سردبیر می پردازد و از قضا همه مدل خبرنگاری را هم به تصویر می کشد
تنها جایی که فیلم از این خلاقیت که خط اصلی آن است دور می شود جایی است که مجادله خبرنگار را با سردبیر برای چاپ کردن مطالب نشان داده است. فضایی آشنا برای خبرنگاران و روزنامه نگاران و احیانا ناآشنا برای مخاطبان. امکان مینا به درستی از این زاویه به زندگی یک خبرنگار نگاه می کند؛ بی آن که به دنبال جسارت اضافه باشد یا خبرنگاران را افرادی جدا از حادثه و تنها راوی آن نمایش بدهد. از سال ۹۴ که کامران نجف زاده در «بادیگارد» ایفای نقش کرد تا همین سال جاری که حمید معصومی نژاد نقش یک خبرنگار را در «سال گربه» بازی می کند میتوان رویه حضور خبرنگاران را با همان شمایل شناخته شده خودشان در فیلمها دید
یک روز بخصوص جسارت بیشتری دارد و به دل اتاق خبر می زند. هرچه باقی فیلمها مناسبات انتشار اخبار حساس را میان دو نفر پیش می بردند، یک روز بخصوص به گپ وگفت های چند نفره میان خبرنگاران و سردبیر می پردازد و از قضا همه مدل خبرنگاری را هم به تصویر می کشد. هم خبرنگاری جسور که به واسطه درگیربودن خواهرش با بیماری، هیچ ترسی از انتشار خبر ندارد هم خبرنگاری محافظه کار که مدام مثال نقض می آورد و جسارت زیادی ندارد.
از میانه دهه ۹۰ به این سو اما پای خبرنگاران واقعی به فیلمها باز می شود؛ منتها نه همه آنها بلکه خبرنگارانی شناخته شده در بین عامه مردم و حالا این فیلمسازان هستند که آنها را با همان کاراکتر به دنیای فیلمها راه داده اند. از سال ۹۴ که کامران نجف زاده در بادیگارد ایفای نقش کرد تا همین سال جاری که حمید معصومی نژاد نقش یک خبرنگار را در سال گربه بازی می کند میتوان رویه حضور خبرنگاران را با همان شمایل شناخته شده خودشان در فیلمها دید. رویه ای که خلق کاراکترهای بدیع از خبرنگاران را به تعویق می اندازد و به همین شمایل تکراری از حضور آنها بسنده خواهد نمود.

منبع: مدل کودک