پیری جمعیت بحرانی که باید از آن عبور کرد

به گزارش مدل کودک، اصفهان یک استاد دانشگاه اظهار داشت: بسیار اهمیت دارد که قبل از رسیدن به بحران پیری جمعیت به آن پی برده ایم و برای بهبود آن تلاش می نماییم. پیری جمعیت بحرانی است که باید از آن عبور کرد.

این بخشی از دیدگاه های مطرح شده در چهارمین جلسه قرارگاه جوانی جمعیت و تعالی خانواده است که امروز شنبه (۲۳ تیرماه ۱۴۰۳) به تلاش این قرارگاه در کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان برپا شد. حسین هرسیج، رئیس دانشگاه اصفهان، در شروع جلسه و با هدف تبیین اقدامات این دانشگاه در جهت قانون جوانی جمعیت و تعالی خانواده، اظهار نمود: از فعالیتهای قرارگاه جوانی جمعیت و تعالی خانواده دانشگاه اصفهان در سطح استانی و ملی تقدیر شده است.

او افزود: ما امکانات حل این مشکل را داریم و باید متناسب با انتظارات پیش برویم. جوانی جمعیتی از مسائلی است که امروزه خیلی از کشورهای جهان درگیر آن هستند. حتی آلمان هم سیاست های ما را در بحث تابعیت دنبال می کند. آنها از راه مهاجرپذیری در راه سیاست آینده پرجمعیت گام برمی دارند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، تصریح کرد: باور داریم که مساله جمعیت مشکلی است که باید آنرا حل کرد. اگر امروز نکوشیم، فردا باید هزینه بیشتری بدهیم. با همدلی در حوزه های مختلف آموزشی و دیگر ابعاد باید روی این مورد به شکل جدی کار کرد. دانشگاه فقط یک بعد آن است.

او اضافه کرد: مسکن متأهلان یکی از آن ابعاد است که تصمیم داریم برای حل آن بکوشیم. امید است که عملی شود. مهاجرت هم مساله دیگری است که برای حل آن به تحولات جدی نیاز داریم. ما ۹ و نیم میلیون دانشجوی مجرد داریم که نخبه هم هستند. باید به این افراد کمک کرد تا شرایط ازدواج برایشان فراهم گردد.

رئیس دانشگاه اصفهان تاکید کرد: در حد توان و ظرفیت هایمان عملیاتی کردن تمام طرح ها و برنامه های مختلف را در دستور کار داریم. جمعیت ابرچالش ماست. ایران کشور خودمان است. برای ایران بکوشید، قبل از آنکه فرصت از دست برود.

در ادامه جلسه، افروز سادات حسینی ابری، از اعضای قرارگاه و عضو هیئت علمی گروه زیست شناسی سلولی، مولکولی و میکروبیولوژی دانشگاه اصفهان، اظهار کرد: ۱۰ اقدام پایه ای تابحال انجام شده که از راه همکاری با بخش های مختلف دانشگاه بوده است. برگزاری رویداد «هدا» با هدف کمک به هویت دختران دانشجو یکی از برنامه های مهم ما بود.

او اضافه کرد: در حوزه های کارآفرینی زنان و دختران هم فعالیت کردیم. جلسات گوناگونی با مبحث هفته جمعیت و بررسی آثار کم جمعیتی هم مورد پیگیری قرار|گرفت. ضیافت های خانوادگی و اردوهای مادر و فرزندی قسمتی دیگر از برنامه ها بشمار می رود. باید برگزاری جلسات تخصصی را خاطرنشان کرد.

این مدرس و پژوهشگر دانشگاه ضمن اشاره به تاسیس دانشکده علوم خانواده در دانشگاه تهران اظهار نمود: امیدوارم در آینده دانشگاه اصفهان هم به تأسیس چنین دانشکده ای اقدام نماید. تاسیس کتابخانه تخصصی خانواده هم گام مهمی است که برای آن تلاش می نماییم. همینطور باید درصدی از بودجه پژوهشی را به تحقیقات حوزه فرزندآوری اختصاص داد.

محیط دانشگاه در خدمت مادر و کودک باشد

نفیسه فقیهی مقدس، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان و دبیر وقت قرارگاه جوانی جمعیت و تعالی خانواده دانشگاه اصفهان، خاطرنشان کرد: تبیین محور و مبنای برنامه های قرارگاه جمعیت در دانشگاه اصفهان بحث اصلی سخنرانی من است. اول باید بگویم که هیچ قانونی محقق نمی گردد، مگر این که زمینه سازی آن وجود داشته باشد.

عضو هیئت علمی گروه معارف اهل بیت(ع) بیان نمود: همواره بر سر راه اجرای هر قانونی موانعی هم وجود داشته است. برخی به این بحران و قانون آن باور دارند و برای تحقق جوانی جمعیت تلاش می کنند. در این راه، تعامل و ارتباط گیری مجموعه معاونت های دانشگاه با ما بسیار مفید بوده است.

او با تاکید بر این که مشکلاتی چون مسکن و حتی مشکلات فردی و جزئی هم در دانشگاه اصفهان مورد توجه قرار گرفته است، اظهار داشت: صدمه شناسی های فرهنگی و اجتماعی مختلفی از جانب دانشگاه اصفهان انجام شده است. دانشکده علوم تربیتی و حقوق مشاوره های بسیار مؤثری به جامعه ما داده اند.

فقیهی مقدس با یادآوری این نکته که بدون صرف هزینه بسیار زیاد، اقدامات مهمی انجام داده ایم، خاطرنشان کرد: کارگاه های مؤثر و مفیدی داشتیم. تفاهمنامه های گوناگونی همچون در حوزه روان شناسی اسلامی با دیگر نهادها امضا کردیم. تفاهمنامه با صدا و سیما و رسانه ولایت هم در همین حوزه قرار می گیرد.

این مدرس دانشگاه در ادامه توضیح داد: یک دانشگاه یک دانشگاه است و امکان دارد توان چندانی نداشته باشد، اما همکاری و مشارکت دانشگاه ها و مراکز مختلف می تواند راهگشاتر باشد. باید مهارت های فرزندآوری و دیگر موضوعات را برای دانشجویان در چارچوب واحدهای درسی تعریف و تدریس کرد. اصلاح دروس و بروزرسانی هم باید مورد توجه باشد.

پارک مادر و کودک مبحث بعدی بود که این عضو قرارگاه جمعیت دانشگاه اصفهان در رابطه با آن بیان نمود: دانشگاه باید محیطی را فراهم بیاورد که در آن ارتباط مادر و کودک در محوطه هایی چون پارک و مراکز تفریحی یا کتابخانه های کودکانه ممکن باشد. درواقع، بحث من ایجاد فضایی فراتر از مهدکودک است.

سپس امیرحسین بانکی پور، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان و رئیس کمیسیون مشترک قانون جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده، در مورد جوانی جمعیت و خانواده توضیح داد: برترشدن دانشگاه در مبحث جمعیت اهمیت دارد و باید الگو شود. برنامه های خوبی تابحال پیش برده ایم، امید است که بیشتر و با هدف رسیدن به قواعد و پیشبینی های مدنظر گام برداریم.

عضو هیئت علمی گروه معارف اهل بیت(ع) تاکید کرد: من با استدلال می توانم بگویم که چرا این بحران تا این درجه حیاتی می باشد. اگر ما برویم در چاله پیری جمعیت، ۱۵۰ سال طول می کشد تا بتوانیم از آن عبور نماییم. شاید ما توانایی تأسیس و برنامه هایی مانند پارک مادر و کودک نداشته باشیم، اما باید مساله جمعیت حل شود.

بانکی پور به مساله جمعیت در اروپا هم نگاه کرد و خاطرنشان کرد: بعضی جوامع اروپایی با شیب ملایم و تا ۳۰۰ سال به سمت پیری می روند، اما وضعیت ما سخت تر است. کشورهای اطراف ما همه جوان مانده اند. در زمان فعالیتم در مجلس، ۲۱ مساله را تعریف کردیم که باید از راه آنها برای حل مشکل جمعیت کوشش کرد.

رئیس کمیسیون مشترک قانون جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده افزود: تعداد مادران ۲۵ تا ۴۰ سال ما کم شده است. ما در وضعیتی هستیم که اقتصادمان هم مشکلاتی دارد. در چنین مواقعی تأثیرگذاری از بعد اجتماعی و تغییر منش و نگاه اجتماعی کار آسانی نیست. پس به قانون نیاز داریم.

او خاطرنشان کرد که قوانین در بعضی حوزه ها بسیار اثرگذار بوده است و توضیح داد: میانگین تولد نخستین فرزند خانواده ایرانی به ۳۰ سال رسیده است. نرخ باروری در شهر های مختلف دگرگون شده است و ناامیدی معنا ندارد. ما فقط ۵۰ درصد قانون را پیش برده ایم و هنوز جای کار دارد. باید نرخ باروری را بهبود بخشید و باور داشته باشیم که شدنی است.

او افزود: بخشی از قوانین ما برای فرزندآوری نخبگان و دانشگاهیان است و این مورد را نمی توان نادیده گرفت. این مساله برخلاف دیدگاه بعضی از منتقدان است که معتقدند قوانین فعلی به تولد کودکان فقیر منجر می شود.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: آمار سقط جنین ناامیدکننده است. باید از سقط جنین جلوگیری شود. این مساله از دهه ۹۰ بوجود آمده است. سقط جنین قتل است و شیء انگاری جنین به این مساله منتهی می شود. باید به خوابگاه های متأهلی اضافه کرد. با تغییر کاربری ساختمان های دانشگاه این مساله ممکن می شود. دانشگاه های ما باید خانواده محور شوند. اگر این اتفاق بیفتد در خیلی از ابعاد مسائل ما به سمت بهبود خواهند رفت.

استادان دانشگاه مروج فرزندآوری باشند

حجت الاسلام و المسلمین مستأجران، نماینده نهاد مقام معظم رهبری هم در انتها و با تمرکز بر معارف اخلاقی در حوزه خانواده بیان نمود: برای حل مساله جمعیت به کار جهادی نیاز داریم. بیشترین تاکید قرآن کریم بر این اصل است که ازدواج محقق شود.

او افزود: خداوند می فرماید که ما آگاهیم و شما را یاری خواهیم کرد. برخی استادان دانشگاه مبلغ فرزند نیاوردن هستند. آنها تمایل ندارند که دانشجویانشان بچه دار شوند. بحث جامعه ما فقط توان مالی نیست. خیلی از افراد موقعیت شغلی و آینده خوبی پیش رو دارند، اما حاضر به ازدواج نمی شوند.

نماینده نهاد مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: ترویج ازدواج خیلی مهم است. استادان دانشگاه باید فرهنگ سازی در حوزه جمعیت و فرزندآوری را بخشی از وظایف خود بداند. امروز حتی خانواده های مذهبی با این مساله جمعیت روبه رو هستند. باید دختران دانشجو را به ازدواج تشویق کرد. دانشکده معارف و علوم تربیتی بخشی از رسالتشان در همین حوزه است.

مستأجران با تاکید بر این که مساله ازدواج کار بوروکراتیک و تشریفاتی نیست، بیان نمود: بعضی از دختران و پسران حتی به ازدواج فکر هم نمی کنند. مسیری که شروع شده است باید ادامه داد. باید این فرهنگ و لزوم را در جامعه جا انداخت. باید برای جوانان زمینه های مناسبی فراهم نمود. ظرفیتهای بسیار خوبی هم داریم.