ضوابط و مقررات پرداخت مستمری به بازماندگان بیمه شده های تامین اجتماعی

مدل کودک: سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین سازمان بیمه اجتماعی کشور؛ در سال قبل بیش از ۱۲۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بابت مستمری بازماندگان به یک میلیون و ۶۸۹ هزار و ۹۸۹ نفر بازمانده تحت پوشش خدمات این سازمان، پرداخت کرده است.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، تمامی بیمه شدگانی که زیر پوشش این سازمان هستند – که هم اکنون بیشتر از نصف جمعیت ایران را شامل می شود – پس از پرداخت حق بیمه و احراز شرایط سن و سابقه بیمه پردازی می توانند تقاضای بازنشستگی کرده و از مزایای بازنشستگی در کنار خدمات درمانی استفاده کنند، اما اگر فرد بیمه شده یا بازنشسته یا ازکارافتاده کلی فوت کند، این سازمان به بازماندگان وی در صورت احراز شرایط قانونی، مستمری بازماندگان پرداخت می ‎کند.
رضا دهقان زاده رئیس اداره امور بازماندگان اداره کل مستمری های سازمان تأمین اجتماعی در این مورد اظهار داشت: حسب قانون تأمین اجتماعی، پرداخت حقوق و مستمری به بازماندگان حائز شرایط بیمه شده یا مستمری بگیر بازنشسته یا ازکارافتاده کلی فوت شده، یکی از تعهدات بلندمدت این سازمان است که بعنوان «برقراری مستمری بازماندگان» شناخته می شود. در صورت فوت بیمه شده پیش از بازنشستگی در اثر حادثه ناشی از کار یا بیماری های حرفه ای (بیماری هایی که به جهت شرایط محیط کار برای بیمه شده پیش می آید)، بازماندگان حائز شرایط وی مشمول دریافت مستمری بازماندگان خواهند بود.
دهقان زاده ضمن اشاره به اینکه پرداخت مستمری به بازماندگان بیمه شده ای که به دلایل دیگر و غیر از حادثه ناشی از کار یا بیماری های حرفه ای فوت کند، منوط به احراز چند شرط است، اظهار داشت: در صورت فوت بیمه شده ای که در ۱۰ سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یک سال کار را پرداخته باشد مشروط به اینکه ظرف آخرین سال حیات، حق بیمه ۹۰ روز کار را پرداخت کرده باشد، بازماندگان وی مشمول دریافت مستمری بازماندگان خواهند بود. علاوه بر این، درصورتیکه بیمه شده متوفی حداقل ۲۰ سال حق بیمه مقرر را پیش از فوت پرداخت کرده باشد، بازماندگان حائز شرایط وی می توانند از مستمری بازماندگان با رعایت ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی استفاده نمایند و مجموع مستمری پرداختی به بازماندگان متوفی در این صورت از حداقل مزد کارگر عادی کمتر نخواهد بود.
وی اضافه کرد: همینطور در صورت فوت بیمه شده ای که مابین ۱۰ تا ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، به بازماندگان وی به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه و بدون اجبار به رعایت ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی، مستمری پرداخت خواهد شد.
دهقان زاده در مورد بازماندگان حائز شرایط بیمه شده یا مستمری بگیر متوفی که استحقاق دریافت مستمری را دارند، اظهار داشت: بازماندگان بیمه شده یا مستمری بگیر متوفی شامل پدر و مادر، فرزندان، همسر و فرزندخوانده در صورت احراز شرایط قانونی، مستمری دریافت خواهند کرد. به باعث قانون پشتیبانی از خانواده، زوجه (عیال) دائم بیمه شده متوفی در صورت ازدواج مجدد هم کماکان در زمره بازماندگان حائز شرایط خواهد بود. شوهر بیمه شده زن متوفی هم تنها مشروط بر اینکه تحت تکفل زن و سن او بیشتر از ۶۰ سال باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی، ازکارافتاده بوده و در هر حال مستمری دریافت نکند، می تواند این مستمری را دریافت کند. فرزند ذکور متوفی هم درصورتی که سن او کمتر از ۲۰ سال تمام بوده یا منحصراً به تحصیل در مقاطع دانشگاهی اشتغال داشته یا اینکه معلول ازکارافتاده نیازمند شناخته شود و فرزند اناث متوفی هم در صورتیکه فاقد شغل و شوهر باشد، می تواند مستمری بازماندگان دریافت کند.
ضوابط در ارتباط با فزرندخوانده بیمه شده متوفی
وی اضافه کرد: فرزندخوانده متوفی هم در اجرای قانون پشتیبانی از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب مجلس و آیین نامه اجرایی این قانون مصوب هیئت وزیران، در حکم فرزند حقیقی محسوب شده و از کلیه حقوق و مزایای قانونی بهره مند خواهد شد. همینطور پدر و مادر متوفی هم درصورتی که تحت تکفل او بوده و سن پدر از ۶۰ سال و سن مادر از ۵۵ سال بیشتر باشد یا به تشخیص کمیسیون پزشکی ازکارافتاده باشند و در هر حال مستمری دریافت نکنند، مشمول دریافت مستمری بازماندگان خواهد بود.
رئیس اداره امور بازماندگان سازمان تأمین اجتماعی در مورد نحوه محاسبه مستمری بازماندگان هم اظهار داشت: تعیین مستمری بازماندگان حائز شرایط بیمه شده، بازنشسته یا ازکارافتاده کلی متوفی به این شکل است که میزان مستمری قابل پرداخت حین الفوت بعنوان مستمری استحقاقی آنان تلقی و عیناً و به میزان سهام مقرر در قانون تأمین اجتماعی بین بازماندگان حائز شرایط تقسیم می شود. میزان مستمری سهم هر یک از بازماندگان از مجموع مستمری استحقاقی متوفی، از حاصل ضرب سهم آنان در مستمری استحقاقی، تقسیم بر مجموع سهام بازماندگان به دست خواهد آمد. باآنکه وفق قانون ۱۰۰ درصد مستمری استحقاقی بین بازماندگان صرفنظر از تعداد آنها قابل پرداخت خواهد بود، اما مجموع مستمری بازماندگان متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی متوفی تجاوز کند. اگر هم یکی از بازماندگان فوت شود یا شرایط استحقاق دریافت مستمری را از دست بدهد، سهم بقیه آنان با عنایت به تقسیم بندی مذکور در قانون افزایش خواهد یافت و در هر حال بازماندگان از صددرصد مستمری استفاده می نمایند.
چه مدارکی نیاز است؟
وی در مورد مدارک و مستندات لازم جهت برقراری و صدور حکم مستمری بازماندگان اضافه کرد: بازماندگان بیمه شده متوفی می توانند به نزدیکترین شعبه محل سکونت خود رجوع یا به صورت غیرحضوری و در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir درخواست دریافت مستمری بازماندگان را ثبت کنند. شعبه دریافت کننده درخواست بعد از دریافت مدارک مورد نیاز، در کوتاهترین زمان ممکن با انعکاس مبحث و ارسال مدارک به شعب ذی ربط، مراتب را تا حصول نتیجه نهایی از آخرین شعبه دریافت کننده حق بیمه متوفی پیگیری می کند.
وی ادامه داد: در هنگام ثبت درخواست مذکور، ضروریست بازماندگان بیمه شده نسبت به عرضه مدارک هویتی متوفی و افراد حائز شرایط دریافت مستمری، گواهی وفات صادره از جانب سازمان ثبت احوال، سند ازدواج دائم متوفی و گواهی انحصار وراثت به شعب تأمین اجتماعی یا بارگزاری این مدارک در سامانه خدمات غیرحضوری این سازمان، اقدام نمایند.
قابل ذکر است در بعضی موارد و بر حسب لزوم، امکان دارد عرضه مدارک دیگری هم نیاز باشد مانند: گواهی اشتغال به تحصیل دانشگاهی برای فرزندان ذکور بالای ۱۹ سال، نظریه کمیسیون پزشکی در خصوص ازکارافتادگی کلی فرزندان ذکور، طلاق نامه فرزندان اناث، تعهدنامه فرزندان اناث در خصوص نداشتن شغل و شوهر، تعهدنامه هر یک از بازماندگان متوفی (به استثنای همسر متوفی) در خصوص عدم دریافت هرگونه مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و وظیفه یا وجوه دیگر از سازمان یا هر یک از صندوق های بیمه و بازنشستگی کشور، وکالتنامه محضری از بازماندگان به منظور پرداخت مستمری در وجه احدی از بازماندگان حائز شرایط، حکم مراجع قضایی در خصوص رد صلاحیت مادر و حکم سرپرستی یا قیم نامه از سرپرست یا قیم فرزندان، رای سرپرستی آزمایشی یا قطعی جهت فرزندخواندگان، گواهی رشد، نظریه کمیسیون پزشکی در خصوص ازکارافتادگی والدین یا شوهر بیمه شده زن متوفی، مدارک احراز وقوع حادثه ناشی از کار و مدارک در ارتباط با کفالت والدین.
برپایه گزارش روابط عمومی سازمان تأمین اجتماعی و برپایه آخرین آمارهای رسمی اعلام شده از جانب این سازمان، تعداد پرونده های مستمری بازماندگان در انتهای سال ۱۴۰۲ بالغ بر یک میلیون و ۱۶۹ هزار و ۲۳۰ پرونده مشتمل بر یک میلیون و ۶۸۹ هزار و ۹۸۸ بازمانده مستمری بگیر بوده است که در مجموع پارسال بیشتر از ۱۲۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان مستمری ماهانه به آنان پرداخت شده است.