رازگشایی از آینده فرزندان حرف یا عمل

به گزارش مدل کودک، فضای خانواده، فضای آموزشی است. بچه ها می بینند و یاد می گیرند. احترام به همسر را بچه ها در خانواده با عنایت به الگوی رفتاری شما یاد می گیرند و در آینده انجام می دهند.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، وقتی پای خاطرات مادربزرگ ها یا پدر بزرگ ها می نشینیم، می بینیم که چه قدر دیدگاه آنها و رفتاری که در زندگی مشترک با همدیگر داشتند متفاوت بوده است، مفاهیمی چون گذشت، احترام، وفاداری و… نسبت به یکدیگر برای شان پرارزش بود، این گونه نبوده است که آنها در زندگی مشترک شان مشکلی نداشتند، یا بحث و دعوا بین آنها نبوده است، بلکه نوع برخورد و گذشتی که مابین آنها وجود داشت زندگی ها را پایدارتر می کرد، این در حالی بود که خیلی از این زندگی ها به روش سنتی شروع می شد و شاید بسیاری از این زوجین قبل ازدواج با هم حتی یک گفتگوی ساده هم نداشتند. امروزه بسیاری از جوانان ازدواج های سنتی را قبول ندارند و با گسترش فضای مجازی و انواع شبکه های اجتماعی نوع آشنایی و ازدواج هم تغییر یافته است، شاید در اطراف خود کم ندیده باشید زوجینی که با تب و تاب عشقی فراوان با هم ازدواج می کنند، اما پس از گذشت مدت زمان کوتاهی از شروع زندگی مشترک اختلافات و درگیری ها آغاز می شود. علل متعدی امکان دارد سبب این مشکلات در زندگی ها شود، اما با کمی دقت می بینیم که خیلی از این مفاهیمی که برای گذشتگان ما پرارزش بودند هم اکنون رنگ باخته است، هر کسی تنها به فکر خودش است و به خود حق می دهد و کسی حاضر نیست برای دوام زندگی مشترک خود تلاش کند و به همین راحتی زندگی ها از هم می پاشند. وقتی زوجین نسبت به رفتارهای متقابل به هم آگاهی و عملکرد مناسبی در مقابل هر یک داشته باشند، زندگی ها دوام و زیبایی بیشتری برای آنها خواهد داشت. در این رابطه با آقای سید محسن میرطالبی استاد دانشگاه سوره تهران به گفتگو نشستیم که در ادامه می خوانید:
رفتار زوجین در فرهنگ های دیگر چگونه تعریف شده است؟
رفتار زوجین یک مساله خیلی مهم است در هر جامعه و فرهنگی یک سری رفتارهای متقابلی را بین زن و شوهر تعریف کرده اند. جالب است که وقتی به این مسائل نگاه می نماییم، می بینیم که این ها جزء مسائل اخلاقی هم محسوب می شوند که مابین بشر در ادیان مختلف و در نژادهای مختلف مشترک هستند. وقتی می گوییم احترام متقابل بین زن و شوهر، این مساله، فقط بین مسلمانان نیست بلکه در میان مسیحیت، یهودیت، زرتشت، بودایی هم همین است. بحث هایی مانند حسن معاشرت، ابراز محبت، احترام متقابل، گفتگو با همسر و فرزندان در فضای خانواده، صبر و مدارا کردن، آشنایی به حقوق همدیگر، عدم گروکشی کردن در فضای خانواده، تربیت فرزندان، و مواردی از این قبیل، جزء مسائلی هستند که در جامعه فرهنگی، دینی و اسلامی ما بسیار مورد تاکید قرار گرفته اند. هر کسی در فضای خانواده، این نوع مسائل را رعایت کند به مراتب یک فضای گرم و صمیمی ایجاد می شود. البته من تاکیدم اینست که مرد باید یک گام جلوتر باشد، یعنی اگر مقرر است که بخششی وجود داشته باشد یا بحث کوتاه آمدن باشد، مرد باید در این مساله پیشگام تر باشد. منتظر نباشد خانم اش بیاید و معذرت خواهی کند. اگر مردی توقع داشته باشد که همسرش وادار شود که عذرخواهی کند، آن همسر اعتماد به نفس خویش را از دست می دهد، آن خانم فردا مادر موفقی در تربیت فرزندان خود نخواهد بود. آقایان به سبب اینکه شرایط فیزیکی و روحی شان قوی تر است، نسبت به این مساله همیشه پیشگام تر باشند، بهتر است، حتی اگر حق با آقا باشد، البته این کوتاه آمدن از جهت اینکه از حق و حقوق خود بیش از حد بگدرند، نه. اعتقادم اینست که آن خانم می فهمد و درک می کند که اگر همسرش کوتاه آمده است نه به سبب اینکه حق به جانب خودش بوده است بلکه به سبب این بوده، که احترام به من گذاشته است و این سبب صمیمیت و گرمی در فضای خانواده خواهد شد.
وظائف زوجین نسبت به همدیگر چیست؟
اگر بخواهیم تاکید نماییم که یک خانواده چه وظایفی نسبت به همدیگر دارند. چگونه عشق، علاقه و موفقیت در فضای آن خانواده ایجاد می شود. فرزندان آن خانواده، فرزندانی موفق خواهند بود و عشق و علاقه در آن جا موج خواهد زد. یک سری از مسائل را ما ابتدا باید در فضای خانواده ایجاد نماییم که در این جا به چند مورد از آنها اشاره می نماییم.
نخستین مساله در فضای خانواده بحث حسن معاشرت است. اینکه زن، شوهر و فرزندان بخواهند ارتباط شان با همدیگر یک ارتباطی شیرین و توام با احترام باشد. محبت و ابراز محبت یک نکته خیلی مهم است. انسان چه آقا چه خانم به هر صورت بشر است، امکان دارد ناخودآگاه خطایی و اتفاقی پیش بیاید، اگر ما بخواهیم در این قضیه اصرار نماییم و سالهای سال این را بعنوان یک بهانه از دست خانم یا آقا بگیریم، این جنبه لجبازی چیز موثر و مفیدی نخواهد بود و پایه های عشق و علاقه را سست می کند. ازاین رو بخشش و مدارا کردن در فضای خانواده در مسائل مختلف خیلی می تواند در صمیمیت بین زوجین در آینده اثرگذار باشد.
مساله دیگر گفتگو است. متاسفانه امروز در فضای خانواده می بینیم که گفتگو به حداقل رسیده است، این یکی از صدمه های خانواده است. زن و شوهر باید در فضای خانواده و با بچه های خودشان صحبت و تبادل نظر کنند، به نظرات همدیگر احترام بگذارند، همین سبب می شود که اعتماد به نفس در فضای خانواده موج بزند. ازاین رو زمانیکه اعتماد به نفس در فضای خانواده افزایش پیدا کند، خیلی از مسائل با گفتگو قابل حل شدن است.
امروز در فضای خانواده شما می بینید، آقا یک طرف نشسته و خانم سمت دیگر و هر کسی سرش در گوشی خودش است، این یک صدمه است. باید زمان هایی را بگذاریم تا با هم صحبت نماییم. در رابطه با مشکلات روزمره ای که امکان دارد در فضای کاری، تحصیلی یا دانشگاهی مان برای ما پیش آمده است با هم تبادل نظر و هم فکری نماییم. به جای اینکه بچه من بخواهد این مشکلات را به افرادی بگوید که حتی صلاحیت اخلاقی ندارند. بلکه این مساله را باید در فضای خانواده بیان کند، آن موقع می بینید که تجربیات پدر و مادر و راهنمایی های آنها چه قدر می تواند، راهگشا باشد.
مبحث دیگر صبر و مدارا کردن است. در هر صورت همه آدم ها یک دست نیستند، ما نمی توانیم بگوییم که آقا باید کاملا کپی خانم باشد و برعکس. در خیلی جاها اختلافات امکان دارد پیش بیاید، ولی مهم اینست که بتوانیم مدارا و صحبت نماییم و نظرات همدیگر را آهسته آهسته نزدیک هم نماییم، این نکته بسیار مهمی است. مرحوم آیت الله فاطمی نیا همیشه تاکید می کردند که خیلی سریع جواب ندهید اگر مساله ای یا نکته ای بیان می شود چه ضرورتی دارد شما سریع جواب بدهید، کمی صبر و تحمل کنید، بعد صحبت کنید.
در بعضی مواقع مسائل مان را خیلی سریع می خواهیم جواب بدهیم. جواب سریع، هیجانی و احساسی گاهی اوقات کار را بدتر می کند. در دین ما هم تاکید گردیده است که در موقع عصبانیت تصمیم گیری نکنید، بلند شوید، راه بروید جای خودتان را تغییر بدهید، یک لیوان آب بخورید فضا را تغییر دهید. ازاین رو به جای اینکه سریع بخواهید جواب دهید، فرصتی به خود دهید تا عقل، اندیشه و خرد غالب شود و عاقلانه فکر کنید و در فرصتی که جو خانواده آرام شد نکته ای که مقرر است، بگویید را بیان کنید.
امکان دارد زن و شوهر هنگام بیرون رفتن از خانه یا مهمانی بین آنها تکدر خاطری ایجاد شود، وقتی به خانه برگشتند، همان لحظه بنا نیست که این مسائل را مطرح کنند، می توانند در فرصتی که آرامش بوجود آمده است آن کدورت ها و نکته هایی که وجود دارد را به همدیگر منتقل کنند، زمانیکه این کار را کردند امکان دارد رفع کدورت شود، خیلی مواقع سوءتفاهم است. اینجاست که در آن فرصتی که بعدا به همدیگر می دهند این سوء تفاهم ها مرتفع و یک نتیجه خوب گرفته می شود.
اگر زن و شوهر علاقه دارند که زندگی شان، زندگی توام با آرامش باشد باید خیلی جاها به همدیگر فرصت بدهند به همدیگر کمک کنند. گاهی اوقات در بسیاری از مسائل می توانند توقعات خودشان را تعدیل کنند آن موقع است که ما گرمی را در فضای خانواده خواهیم دیدبحث تربیت مبحث مهم دیگری است که باید در فضای خانواده حتما به آن توجه کرد. فضای خانواده، فضای آموزشی است. بچه ها می بینند و یاد می گیرند. احترام به همسر را بچه ها در خانواده با عنایت به الگوی رفتاری شما یاد می گیرند و در آینده انجام می دهند. اینکه در آینده نسبت به همسر خود، این رفتار را داشته باشند.
بارها این جمله را شنیدیم که بچه های ما آن چیزی که ما می خواهیم، نمی شوند بلکه آن چیزی خواهند شد که ما هستیم. بچه من آن چیزی خواهد شد که من هستم چون دائما دارد می بیند و کپی می کند. به قول روانشناس ها یکی از مهم ترین روش های یادگیری در بین انسان ها روش مشاهده است، ازاین رو با مشاهده کردن یاد می گیرد که نسبت به همسرش چگونه باشد، پدر من نسبت به همسر خودش چه جوری است، من هم بعدا آنرا با همسر خودم داشته باشم. احترام به یکدیگر سبب می شود که فضای خانواده یک فضای آرام و باامنیتی شود، همه این ها چیزهایی هستند که بعدا ایجاد عشق و علاقه می کنند.
همیشه در کلاس های خودم گفته ام که لجبازی سبب ایجاد فرسایش روانی می شود، اگر زن و شوهر علاقه دارند که زندگی شان، زندگی توام با آرامش باشد باید خیلی جاها به همدیگر فرصت بدهند به همدیگر کمک کنند. گاهی اوقات در بسیاری از مسائل می توانند توقعات خودشان را تعدیل کنند آن موقع است که ما گرمی را در فضای خانواده خواهیم دید.

یکی از مسائل زشتی که امکان دارد در فضای خانواده وجود داشته باشد به غیر از لجبازی، بحث گروکشی است. می گویند چون تو آن کار را نکردی من این کار را نمی کنم این مساله ای بسیار منفی است و فضای خانواده را به طرف سردی می برد.

چرا در میان بعضی از زوجین خیانت اتفاق می افتد؟
چرا در بعضی از خانواده ها متاسفانه خیانت را می بینیم، وقتی فضای خانواده از گرمی به سمت سردی برود و در آن محبت، گفتگو، احترام و احساس امنیت نباشد، خواهی نخواهی انسان به طرف جایی می رود که این ها را بتواند کسب کند. وقتی می بیند که این محبت و احترام را از همسر خودش نمی بیند می رود به طرف جایی که این محبت را کسب کند، چون نیازمند است. انسان احتیاج به محبت دارد این احساس نیاز یکی از نیازهای مهم و اساسی است، ازاین رو اگر این نیاز در فضای خانواده کسب نشود متاسفانه این را در فضای خارج از خانواده جستجو می کند.
اگر می خواهیم خانواده ای همراه با گرمی، صمیمیت و احترام ایجاد نماییم، باید این ها را دو طرف رعایت نمایند. من می گویم همیشه آقایان یک گام باید جلوتر رعایت نمایند، به خاطر اینکه فضای خانواده خویش را مدیریت کنند. ازاین رو اگر من دلم برای یک خانواده سالم می تپد باید این مسائل را رعایت کنم.

منبع: مدل کودک