راهکارهای چین و ژاپن برای مقابله با بحران کاهش جمعیت

مدل کودک: درست کمی پس از آن که چین اعلام نمود جمعیتش برای نخستین بار در شش دهه کم شده است، نخست وزیر ژاپن نیز هشدار داد که نرخ پایین تولد و پیر شدن جمعیت، این کشور را در معرض بحرانی جدی قرار داده است.
به گزارش مدل کودک به نقل از بلومبرگ، بدنبال اعلام مقامات ژاپنی در ۲۸ فوریه در خصوص این که تعداد نوزادان متولد شده در این کشور در سال قبل به پایین ترین حد رسیده، «ماساکو موری»، یکی از مشاوران «فومیو کیشیدا»، نخست وزیر ژاپن در مصاحبه ای در توکیو اظهار داشت: اگر به همین منوال پیش برویم، کشور ناپدید خواهد شد.
سال قبل حدود دو برابر تعداد افراد متولد شده در ژاپن، جان باختند با آمار کمتر از ۸۰۰ هزار تولد و حدود ۱.۵۸ میلیون مرگ.
مقامات ژاپن نسبت به این نرخ کاهشی جمعیت ابراز نگرانی کرده و اعلام نمودند که این روند حتی سریعتر از پیش بینی ها درحال پیشرفت است.
جمعیت ژاپن از بیش از ۱۲۸ میلیون نفر در سال ۲۰۰۸ به ۱۲۴.۶ میلیون نفر کم شده است و سرعت کاهش آن نیز درحال تشدید است. در همین حال، نسبت افراد ۶۵ سال یا بیشتر در سال قبل به بالای ۲۹ درصد افزایش پیدا کرد. آمارها حاکیست در صورتیکه کره جنوبی نیز به علت پایین تر بودن نرخ باروری با مشکلات مشابهی روبروست اما جمعیت ژاپن با سرعت بیشتری درحال کاهش است.
جمعیت ژاپن – خرداد ۱۴۰۲ همین طور بنابر اعلام یورونیوز، برمبنای داده های بانک جهانی، ژاپن بعد از ایالت کوچک «موناکو»، دومین کشور دارای بیشترین افراد بالای ۶۵ سال (حدود ۲۸ درصد) در جهان است.
وزارت امور داخلی ژاپن نیز تخمین می زند جمعیت کودکان ۱۴ ساله یا کوچکتر تا یکم ماه آوریل سال جاری میلادی (۲۰۲۳)، ۱۴ میلیون و ۳۵۰ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل از آن، ۳۰۰ هزار نفر کمتر است.
بنابر آمار فوق، این رقم از سال ۱۹۸۲ همچنان کم شده است.

در عین حال نسبت کودکان به کل جمعیت ژاپن نیز کم شده و این کاهش برای چهل و نهمین سال متوالی مشاهده می شود.
همین طور داده های رسمی نشان میدهد که جمعیت چین برای نخستین بار در بیش از ۶۰ سال قبل کم شده است.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، حالا انتظار می رود که چین دوره طولانی کاهش جمعیت را شاهد باشد. این کشور ۱.۴ میلیاردی با افزایش سن نیروی کار، شاهد کاهش نرخ زاد و ولد به پایین ترین سطح خود بوده است، کاهشی که مفسرین هشدار می دهند می تواند مانع رشد اقتصادی چین شود.
اداره ملی آمار پکن (NBS) گزارش داد که جمعیت چین در آخر سال گذشته میلادی (۲۰۲۲) حدودا یک میلیارد و ۴۱۱ میلیون و ۷۵۰ هزار نفر بود که نسبت به انتها سال پیش از آن ۸۵۰ هزار نفر کاهش داشته است.
ارقام جدید نخستین کاهش جمعیت چین را از سال ۱۹۶۱ میلادی نشان می دهد، زمانی که این کشور با بدترین قحطی در تاریخ مدرن خود روبرو شده بود.
چین از گذشته های دور در بالای جدول جمعیتی جهان قرار داشته اما حالا در آستانه واگذاری این رتبه به هند است.
به گزارش دویچه وله، جمعیت چین درحال آب رفتن و پیر شدن است و در مقابل، رشد جمعیت کشور رقیب یعنی هند به علت جوان تر بودن و نرخ بالاتر باروری، روندی صعودی دارد.
چین از گذشته های دور یکی از پرجمعیت ترین مناطق جهان بوده و تعدادی از دلیلهای این امر به پهناور بودن این سرزمین، خاک حاصلخیز و آب و هوای مساعد برای کشت و زرع برمی گردد. در عین حال در قرون گذشته مراحل طولانی ثبات سیاسی در چین وجود داشته و مردم از جنگ های خونین در امان بوده اند. این فاکتورها درباره ی هند هم صدق می کنند.
هر دو کشور از دهه ۱۹۵۰ با پیشرفت در پزشکی و کشاورزی بیش از گذشته خیز برداشتند. جمعیت چین در دهه ۱۹۸۰ از مرز یک میلیارد نفر گذشت و هند از اواخر دهه ۱۹۹۰ به این رقم رسید. حال هر دو کشور بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارند؛ یعنی بیش از مجموع اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی.
برای چین، محدوده پیش بینی جمعیت در سال ۲۱۰۰ بین یک میلیارد و ۲۰۰ تا ۴۹۰ میلیون نفر است.
جمعیت چین – خرداد ۱۴۰۲ مرور گزارش اداره آمار چین از عقبگرد جمعیت در شش دهه گذشته مشخص می کند تناسب جمعیت جوان و میانسال تغییر کرده و میانگین سنی ۳۹ سال شده که عینا مشابه کشور توسعه یافته ای چون آمریکاست. در هند این میانگین ۲۸ سال است که بیشتر در کشورهای نوظهور مانند مکزیک یا آفریقای جنوبی مشاهده می شود.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، پکن، پایتخت چین و یکی از بزرگ ترین شهرهای جهان نیز سال قبل شاهد کاهش جمعیت خود برای نخستین بار بعد از ۱۹ سال بوده است.
جمعیت ساکنان دائم پکن از ۲۱.۸۸ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱، به ۲۱.۸۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ کم شد. تعداد مهاجران در پکن نیز از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کم شده است.

همین طور بنابر گزارش شبکه خبری سی ان ان، آخرین باری که نرخ مرگ ومیر در پکن نسبت به تولدها بیشتر بوده است، سال ۲۰۰۳ بود که سندرم تنفسی کشنده سارس در جنوب چین شیوع یافت و در نهایت بیش از ۸۰۰۰ نفر را در سرتاسر جهان آلوده کرد.
با اینحال پکن تنها شهر چین نیست که کاهش جمعیت را تجربه می کند. بگفته مقام های استان “لیائونینگ” در شمال شرقی چین، نرخ مرگ ومیر این استان نیز در سال قبل بیش از دو برابر افزوده شده است. مقام های استانی همین طور می گویند که جمعیت آن ۳۲۴ هزار نفر کم شده است.
برنامه ژاپن برای مقابله با کاهش جمعیت فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن در امتداد مقابله با کاهش جمعیت در این کشور متعهد شد که اقدامی فوری دراین زمینه انجام دهد. کیشیدا در یک سخنرانی اظهار داشت: ملت ژاپن در آستانه این مساله است که آیا می تواند عملکردهای اجتماعی خودرا حفظ کند.
او اضافه کرد: وقتی نوبت به سیاست های مربوط به تولد و آموزش کودکان می رسد، نمی توان بیش از این منتظر ماند.
نخست وزیر ژاپن از برنامه هایش برای دو برابر کردن بودجه در امتداد سیاست های مربوط به کودکان تا ماه ژوئن (ماه جاری میلادی) آگاهی داد.
دولت ژاپن نیز پیش نویس بسته ای از اقدامات خودرا برای معکوس کردن نرخ نزولی زاد و ولد در این کشور تهیه کرده و این بسته خواهان افزایش حمایت مالی از خانوارهایی است که فرزند بزرگ می کنند.

بنابر گزارش اخیر تلویزیون ملی ژاپن، در این پیش نویس آمده است که دولت برای تمرکز بر این مسئله، ظرف سه سال آینده هر سال حدود ۳.۵ تریلیون یِن هزینه خواهدنمود.
همین طور در این پیش نویس آمده است که دولت ژاپن سقف درآمد خانوارها برای دریافت کمک هزینه فرزند را بر خواهد داشت و خانواده هایی که نوجوانان دبیرستانی دارند نیز مشمول دریافت این کمک هزینه خواهند شد.
دولت در این پیش نویس آورده است که مبلغ این کمک هزینه ماهانه برای هر فرزند از نوزاد تا دو ساله، ۱۵ هزار ین خواهد بود و در مورد کودکان سه ساله تا دبیرستانی هم این مبلغ ۱۰ هزار ین خواهد بود.
دولت در صدد آنست در مورد خانوارهایی که دست کم سه فرزند نوزاد تا دبیرستانی دارند، مبلغ این کمک هزینه ماهانه را به ازای هر فرزند به ۳۰ هزار ین افزایش دهد.
مقامات دولتی ژاپن اعلام نمودند که قصد دارند این تغییرات را در خلال سال مالی آینده اجرائی کنند.
راهکار چین برای مقابله با پیری جمعیت دولت چین نیز از زمان لغو سیاست تک فرزندی در سال ۲۰۱۶ اهتمام کرده است با تخفیف مالیاتی و ارائه خدمات بهتر بارداری، زوج ها را به فرزندآوری تشویق کند. زوج هایی که ازدواج کرده اند حالا اجازه دارند دو فرزند داشته باشند.
رییس جمهور چین در ماه نوامبر سال ۲۰۲۲ بالا بردن نرخ تولد را یکی از اولویت های کشور اعلام نمود اما ظاهراً بالا بردن نرخ تولد از پایین آوردن آن کار سخت تری است.
امسال میلادی جمعیت چین برای نخستین بار در ۶۰ سال با ۶.۷۷ تولد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، کاهش داشته است.
«شی جین پینگ» قول داده است که دولت، برنامه ملی فعالانه ای برای مواجه با مسئله جمعیت رو به پیری کشور در پیش خواهد گرفت.

نگرانی از این است که نیروی کار رو به سالمندی بر اقتصاد بزرگ چین تأثیر بگذارد و کند شدن فعالیت اقتصادی چین بر کل جهان تأثیر بگذارد.
طی حدود یک سال گذشته، مقامات چین اقداماتی مانند کسر مالیات، افزایش مرخصی زایمان، بهبود بیمه درمانی و اختصاص یارانه مسکن در نظر گرفته اند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، جمعیت شناسان براین باورند اقداماتی که تا حالا انجام گرفته، کافی نیست. آنها به هزینه تحصیلی بالا و ساعات کار طولانی به عنوان مسائلی اشاره می کنند که باید مورد توجه قرار گیرند.
برمبنای آمارهای رسمی، جمعیت جهان در ماه نوامبر از هشت میلیارد نفر گذشت اما کارشناسان می گویند که از سرعت رشد جمعیت جهان کاسته شده بطوریکه حالا کمترین سرعت رشد از سال ۱۹۵۰ را دارد.

منبع: مدل کودک