به گزارش مدل کودک، دفتر جلوگیری از صدمه های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ۲۵ سال قبل در حالی نخستین گروههای همیاران سلامت روانی و اجتماعی را ایجاد کرده است که هم اکنون حدود ۱۱۵۸ گروه همیار و داوطلب و ۷۱۱ پایگاه سلامت اجتماعی در جهت کنترل و کاهش صدمه های اجتماعی و ارتقای سلامت اجتماعی فعالیت می نمایند.
به گزارش مدل کودک به نقل از ایسنا، همیاران سلامت روانی اجتماعی افراد داوطلبی هستند که در جهت سلامت اجتماعی و جلوگیری از صدمه های روانی-اجتماعی در سطح محله ها فعالیت می نمایند. تشکیل نخستین گروههای همیاران توسط دفتر جلوگیری از صدمه های اجتماعی به سال ۱۳۷۶ برمی گردد.
طی بیشتر از دو دهه؛ این افراد داوطلب توانمند و ساماندهی یافتند، پایگاه های سلامت اجتماعی را تأسیس کردند و حتی بعنوان یک موسسه غیردولتی و غیرانتفاعی با نام جمعیت همیاران سلامت روانی اجتماعی ثبت شده اند. این تشکل ها هنوز در سطح محله ها فعال می باشند و رابطه خویش را با افراد محلی توسعه می دهند.
برپایه اعلام سازمان بهزیستی کشور، طبق آخرین آمار بدست آمده ۱۱۵۸ گروه همیار و داوطلب، ۷۱۱ پایگاه سلامت اجتماعی به طور عمده متمرکز در مناطق حاشیه نشین و صدمه خیز و ۲۵۳ موسسه غیردولتی جمعیت همیاران سلامت روانی اجتماعی دارای مجوز از سازمان بهزیستی وجود دارند.
ارتقا سلامت اجتماعی و افزایش سطح مشارکت اجتماعی در جهت جلوگیری از صدمه های اجتماعی از راه ایجاد تغییرات موثر، ظرفیت سازی تشکیل، توسعه و تقویت گروههای همیار سلامت اجتماعی از راه جلب مشارکت محلی، اجرای برنامه های اجتماعی محور (مبتنی بر جامعه) در جهت کنترل و کاهش صدمه های اجتماعی و ارتقای سلامت اجتماعی محله و ترویج و توسعه رویکرد یادگیری و تغییرات اجتماعی در محله میان جمعیت عمومی و آحاد مردم ساکن در مناطق مختلف همچون اهداف این برنامه عنوان می شود.
در این میان تسهیل فرایندهای برنامه ریزی مشارکتی توسط مردم محله شامل انجام پروژه های عمرانی، اجتماعی و فرهنگی، تدوین پروژه های مشارکتی محلی (هر جمعیت برپایه نیازسنجی و تجربیات خود از جامعه محلی، می تواند با جلب مشارکت اعضای فعال و داوطلب خود مبادرت به طراحی پروژه ها و طرح های مبتنی بر حمایت طلبی اجتماعی بر مبنای نیازها و اولویت های جامعه محلی کند و پیشبینی های لازم را برای اجرای آن داشته باشد)، راه اندازی پایگاه سلامت اجتماعی و آگاه سازی، حساس سازی، توانمندسازی و توسعه ظرفیت های محلی به منظور ارتقاء سلامت اجتماعی و جلوگیری از صدمه های اجتماعی شامل برگزاری نشست ها و کارگاه های آموزشی، تشکیل وبسایت و گروههای مجازی، تولید و انتشار نشریه های محلی – منطقه ای – ملی و بین المللی، تولید و انتشار بروشورها و برگزاری همایش ها و نمایشگاه های محلی و منطقه ای همچون اقدامات این برنامه است.
تشکیل بانک اطلاعاتی که شامل مسائل محله، ظرفیت های محله و هم اطلاعات در رابطه با اماکن عمومی و خصوصی در مورد محلی که جمعیت همیاران در آن محدوه فعالیت می کند (شامل مراکز بهداشتی، مراکز نگهداری سالمندان، کودکان، مهدها، تاکسی سرویس و اتحادیه های اصناف مختلف و… ) تشکیل بانک اطلاعاتی از اطلاعات اولیه مردم محله ای که جمعیت همیاران در آن دایر است، تهیه نقشه اجتماعی محله، شناسایی، ثبت، گردآوری، طبقه بندی، ارزش گذاری و در دسترس قرار دادن سوابق یا اسناد موجود از قبیل فیلم، عکس، مکاتبات، صورتجلسات، گزارشات، متون خبری و فایل های کامپیوتری که ایجاد شرایط جدید یا مساله ای اجتماعی را تایید کرده و یا انجام پروژه و اقدام جمعی را بیان می کند، از دیگر اقدامات همیاران سلامت روانی- اجتماعی است.
در سال ۱۴۰۰، جمعیت همیاران مبادرت به عرضه پروژه های محلی در جهت جلوگیری از صدمه های اجتماعی و ارتقای سلامت اجتماعی جامعه محلی کردند. در کشور هم ۵۸۷ پروژه از جانب همیاران در سطح کشور عرضه و به اجرا درآمد.