نتایج دشوار اقتصادی پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو

مدل کودک: درخواست فنلاند برای پیوستن به ناتو، پیامد دردناک و دشوار قطع ارتباط اقتصادی با روسیه را در پی خواهد داشت، هر چند که برای متقاضی دیگر یعنی سوئد، کمتر مایه نگرانی خواهد بود.
به گزارش مدل کودک به نقل از خبرگزاری ایرنا از بخش انگلیسی زبان تارنمای دویچه وله؛ در صورت پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، روابط اقتصادی آنان با روسیه بصورت تمام و کامل دگرگون خواهد شد.
بر اساس پایگاه داده های کام ترید سازمان ملل متحد؛ ارزش صادرات سوئد به روسیه در ۲۰۲۱ میلادی ۲ میلیارد و ۴۹۰ مییلیون دلار (۲ میلیارد و ۲۷۰ میلیون یورو) بود که نزدیک به ۱.۳ درصد از کل صادرات آنرا تشکیل می داده و این کشور اروپایی در ۲۰۲۰ یک میلیارد و ۲۲۰ میلیون دلار از روسیه واردات داشته است.
وابستگی اندک سوئد به واردات از روسیه، عمدتاً به سبب محلی و داخلی بودن منابع انرژی آنست، به شکلی که میزان تولید ناخالص داخلی آن که امسال کمتر از سه درصد پیش بینی شده بود، در سطح ۲.۵ درصد نسبتا ثابت باقی مانده است. با آنکه نگرانی از افزایش احتمالی تورم در این کشور وجود دارد، اما تحلیل گران سوئد را عمدتاً از هر گونه پیامد منفی مستقیم متوقف شدن روابط تجاری با روسیه، در امان می دانند.
اما داستان برای فنلاند که از ۱۹۹۵ به اتحادیه اروپا پیوسته، به گونه دیگری است، برای اینکه روسیه با یک هزار و ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با فنلاند، آنرا تهدید به تنبیه و مجازات در صورت پیوستن به ناتو کرده است.
تنها در سال قبل (۲۰۲۱)، ۵.۴ درصد کل صادرات فنلاند، به روسیه انجام شده و نزدیک به ۱۲ درصد واردات آن نیز از روسیه بوده است. با آنکه نقش روسیه در بعضی از بخش های اصلی اقتصاد فنلاند بسیار زیاد نیست، اما برای نمونه در صنعت تولید کاغذ و عرضه انرژی حیاتی، از اهمیت برخوردارست. فنلاند تا حالا و به رغم پیوستن شبه جزیره کریمه به روسیه در ۲۰۱۴ و تحریم های پیامد اتحادیه اروپا بر مسکو و واکنش های مسکو، روابط تجاری مهم خودرا با این کشور فعال نگهداشته، به شکلی که خیلی از شرکت های فنلاندی در آن، کارهای تجاری دارند. شرکت های روسیه در سال ۲۰۱۹ میلادی ۲۹۵ شعبه و نمایندگی در فنلاند داشته اند که با فروش خالص سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورویی و به کارگیری نزدیک به ۷۴۰ تن، همراه بوده است.
ارزش کل صادرات ۲۰۲۱ فنلاند ۶۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو بوده که از این مقدار سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو یا نزدیک به ۵.۴ درصد کل آن به روسیه انجام شده است. ارزش کل واردات فنلاند در همین دوره زمانی ۷۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو بوده که هشت میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو یا ۱۱.۹ درصد کل آن از روسیه بوده است. آلمان و سوئد بزرگ ترین شریکان تجاری دوجانبه فنلاند هستند و روسیه بعد از آنها، قرار دارد.
اولی – پکا پنتیلا مدیر بخش آمار اداره گمرک فنلاند به رویترز گفته است که تحریم های ماه مارس اتحادیه اروپا بر روسیه، اهمیت زیادی برای فنلاند داشته، به شکلی که منجر به افت شدید در روابط تجاری ۲ کشور شده که حتی از میزان کاهش در هنگام فروپاشی اتحاد شوروی در ۱۹۹۱ هم بیشتر بوده است. خروج شرکت های فنلاندی از روسیه با خطرات آشکاری همراه بوده، برای نمونه شرکت پالایشگر نسته، قسمتی از واردات نفت خام از نروژ را جایگزین نفت روسیه کرده است.
همچنین گروههای جنگلداری یو پی ام و استوراانسو در فنلاند، خرید چوب و الوار را از روسیه متوقف کرده اند. در صورتیکه برمبنای داده های انستیتو منابع طبیعی فنلاند، این کشور در سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۱۰ درصد کل نیاز سالانه خودرا به چوب و الوار از روسیه تامین می کرده است. همین طور شرکت برق فورچوم فنلاند می خواهد همه فعالیت هایش را در روسیه متوقف کرده و خروج سرمایه گذاری هایش را از این کشور بررسی می کند.
پاسی کیوپاماکی اقتصاددان ارشد دانسکه بانک به دویچه وله گفته که تحریم ها و بایکوت های داوطلبانه، افزون بر انرژی، حدودا تمامی روابط تجاری با روسیه را متوقف و تعطیل کرده که خیلی از این پیامدها برای اقتصاد فنلاند، زیانبار بوده اند، برای اینکه شمار زیادی از شرکت های صادرکننده، هم زمان با وجود موانع در مقابل بهبود اوضاع اقتصادی جهان در دوره پساکرونا، باید بازارهای تازه ای بیابند که طول خواهد کشید.
فنلاند از منابع داخلی انرژی فسیلی برخوردار نیست و به واردات بخش بزرگی از نفت، گاز و دیگر منابع انرژی خود شامل اورانیوم برای تولید نیروی برق، نیاز دارد. آمار رسمی فنلاند حاکیست که این کشور نزدیک به ۳۴ درصد از کل انرژی مورد نیاز خودرا در ۲۰۲۱ از روسیه دریافت می کرده که این میزان در باره نفت خام، نزدیک به ۸۰ درصد بوده است. مصرف سرانه انرژی فنلاند در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بالاترین سطح قرار دارد که نیمی از آن در بخش صنایع، مصرف می شود. آب و هوای سرد به مفهوم صرف ۲۵ درصد از انرژی برای گرمایش و دوری راه ها و مسافت ها به مدلول مصرف ۱۶ درصد انرژی در بخش ترابری و حمل و نقل است.
میکا لینتیلا وزیر اقتصاد فنلاند باتوجه به وابستگی شمار خیلی از شرکت های این کشور به گاز روسیه، پیش بینی کرده که اثرات منفی قطع احتمالی عرضه گاز طبیعی روسیه به اروپا در آخر ماه جاری (مه)، بر اقتصاد کشورش، بیشتر از متوقف شدن صادرات نفت باشد، ضربه سختی به صنایع زده و هزاران شغل را از بین ببرد و بهای گازی که از استونی به فنلاند می رسد و برق، افزایش بیابد.
شرکت انرژی فورتوم فنلاند که بخش بزرگی از آن در مالکیت دولت قرار دارد و تا همین اواخر، شریک شرکت دولتی انرژی روساتوم روسیه در طرح ساخت نیروگاه برق هسته ای فنووویما بوده که اختتام فعالیت آن در اوایل مه اعلان شد، در باره تاخیر احتمالی در عملیات ساخت و آغاز به کار این نیروگاه و خطرات فزاینده همراه با اوج گیری جنگ در اوکراین، هشدار داده است.
شرکت دولتی رائو نوردیک روسیه بتازگی صادرات برق به فنلاند را بهانه تحریم های غرب متوقف کرده که بگفته مقام های فنلاند ۱۰ درصد برق مصرفی این کشور از روسیه تامین می شده و بدین سبب این کمبود با وارد کردن برق از سوئد و افزایش تولید انرژی داخلی، قابل مدیریت خواهد بود.
واردات نفت خام ماه مارس فنلاند از روسیه، ۷۰ درصد و ارزش آن نیز ۴۵ درصد نسبت به زمان مشابه پیشین، کم شده و با واردات از نروژ جایگزین شده است.
به گفته کیوپاماکی، ارزش صادرات روسیه به فنلاند و سوئد، نزدیک به سه درصد کل صادرات روسیه را تشکیل می دهد، که از میان رفتن آن، ضربه دیگری بر اقتصاد این کشور خواهد بود که به سمت رکود شدید و کامل پیش می رود.

منبع: مدل کودک