واکنش ضیاء موحد به حاشیه های اخیر زبان های قومی و فارسی

به گزارش مدل کودک ضیاء موحد دیدگاهش را درباره جایگاه زبان های بومی و فارسی و حاشیه های اخیر بیان کرد.
در ایام اخیر با به میان آمدن پای برخی رسانه های خارجی، اختلاف نظرهایی درمورد قیاس زبان فارسی با زبان های بومی و قومی که پیشتر هم گاهی باعث شکل گیری بحث هایی می شد، شکلی دیگر گرفته و باعث ترند شدن هشتگ هایی همچون «منوفارسی» شده است.
به دنبال این ماجرا، ضیاء موحد، شاعر و پژوهشگر ادبی و منطق دان در گفتگو با ایسنا درمورد اظهارنظرهایی در خصوص مانع دانستن زبان فارسی برای زبان های قومی و بحث هایی که در این حوزه ایجاد می شود، اظهار نمود: زبان در رشد عقلانی و عاطفی چنان نقش مهمی دارد که تبعیض قائل شدن و زبانی را برتر از زبان دیگر دانستن، دیگر از بحث های بسیار ابتدایی است. مسلم است که زبان های مادری همچون: ترکی، کردی و… هیچ فرقی ندارند و همه این ها باید حضور داشته باشند و هر کدام از آنها گنجینه ای از معارف و مفاهیمی هستند که برخی از آنها منحصربه فرد و مخصوص به خودشان است. کمااین که ساختار نحوی آنها هم امکان دارد متفاوت باشد و همه این ها بر روی بیان عاطفی تأثیر می گذارد و حیف است که ما خودمان را از این ها مجزا نماییم.
وی در عین حال اظهار داشت: خیلی از کسانی که مثلاً به زبان ترکی یا آذری صحبت می کنند، سهم بزرگی در ادبیات فارسی داشته اند یا حتی نسبت به زبان فارسی علاقه بیشتری نشان می دادند تا زبان مادری شان. در این حوزه می توانم از آقای محمدامین ریاحی و آقای زریاب خویی نام ببرم که نسبت به زبان فارسی تعصب داشتند؛ البته زبان خودشان را هم داشتند.
موحد در ادامه این بحث ها را از لحاظ سیاسی هم باعث تفرقه دانست و بیان نمود: به نظر من، همه زبان ها باید به رسمیت شناخته شوند و اگر برخی زبان ها تحت تأثیر زبان مرجع یا زبان مسلط از بین بروند، سبب تاسف است. این بحث ها را معمولاً کسانی مطرح می کنند که خیلی تعصب دارند. من اعتقاد دارم همه زبان ها را به نسبتی که خودشان جدی می گیرند، ما هم باید جدی بگیریم.
این سعدی شناس همینطور در پاسخ به پرسشی درباره صدمه موج هایی همچون آن چه در ایام اخیر ایجاد شده، برای زبان فارسی و همینطور زبان های بومی و قومی اظهار داشت: هیچ کدام خطری نیستند؛ این زبان ها هر طوری که تا حالا بودند، بعدا هم همان گونه خواهند ماند. این حرف هایی که می زنند خارج از حوزه زبان است و می خواهند زبانی را بر زبان دیگر ترجیح بدهند، بحث های انحرافی است. البته بر روی بعضی زبان ها کار شده، کتاب نوشته شده، روزنامه دارند و درمورد بعضی زبان ها هم چنین نبوده. این همت خودشان است. اگر رسانه ای پیدا کردند که حرف شان را بزنند هم متاسفانه با تعصب زدند.
ضیاء موحد سپس به تجربه های شخصی خود اشاره و بیان نمود: کارهای من به زبان عربی هم ترجمه شده و من از این قضیه خیلی خوشحال هستم. حتی مقالاتم به کردی ترجمه شده و این سبب شادمانی من می شود. آن هایی که زبان های خودشان را جدی گرفته و بر روی شان کار کرده اند، پرارزش است. به چه مناسبت، چه حقی داریم تبعیض قائل شویم و بگوییم زبانی بهتر از زبان دیگری است؟ این حرف عقب افتاده ای است. مساله این است که بر روی یک زبان کار شده باشد یا نشده باشد. درمورد بعضی زبان ها کم همتی کردند یا سیاست های دولتی مانع شدند اما هیچ کدام از این ها نتوانستند کاری از پیش ببرند. مثلاً درمورد زبان ارمنی، در زمان رضاشاه که تدریس زبان ارمنی قدغن شده بود این طور که من شنیدم، شب ها بام به بام می رفتند و زبان ارمنی را یاد می گرفتند و این گونه مقابله کردند. هم اکنون زبان ارمنی روزنامه و رسانه های خودش را دارد. من از ارامنه نشنیده ام که از این مساله دلخور باشند یا شکایت کرده باشند، همان مقدار که بر روی آن کار کرده اند، پرورش پیدا کرده است. اگر این زبان ها را کنار بگذاریم، یک میراث را کنار گذاشته ایم.