عادت های بد، هشدار! این آپشن می تواند قاتل كودكان شود

«وقتی سوار ماشین شدیم، مثل همیشه از سقف بیرون رفت. تو اتوبان بودیم که یهو ترافیک شد و شوهرم پاشو گذاشت رو ترمز. پسرم با قفسه سینه خورد به لبه سان روف. دکترا گفتن استخوان جناق سینه ش شکسته و ریه شو پاره کرده و نتونستن براش کاری کنن. پسر نازنینم از دست رفت.»

سه سال از آن روزِ تلخ گذشته است. با این وجود هنوز هم وقتی به یاد می آورد، گریه امانش نمی دهد: «همیشه دوست داشت از سان روف بیرون بره و هر وقت یه ماشین می دید که بچه ای از سقفش بیرونه، گریه می کرد و می گفت چرا ما یه ماشین اینجوری نداریم؟ اصلا به خاطر همین ماشینمونو عوض کردیم و یه سان روف دار خریدیم اما کاش این کارو نمی کردیم. ای کاش ما پدر و مادرا تن به همه خواسته های بچه هامون ندیم.»

تمایل کودکان به بیرون رفتن از پنجره یا سقف خودروی در حال حرکت مبحث تازه ای نیست و در فصل گرما بیشتر هم می شود؛ رفتارهایی که کودکان با دیدن آن تمایل به انجام دارند. به قول سرهنگ ولی خسروی – کارشناس ترافیک – طبق مطالعاتی که به صورت اختصاصی روی رفتار ترافیکی کودکان در محیط های ترافیکی انجام شده است، پاسخ به فشار همسالان و دوستان تأثیر مهمی در گرایش کودکان به رفتارهای ترافیکی خوب یا بد دارد. رفتار کودکان در محیط های ترافیکی، تحت تأثیر دوستان و اطرافیان است. این مساله برای کودکان بسیار مهم می باشد و هنگامی که کودک می بیند همسالان خود از سان روف خودرو بیرون آمده اند همان رفتار را انجام می دهد.

گرچه میل انسان به داشتن بهترین وسایل زندگی و ابزار کار، بدیهی است و بالطبع ایرانی ها هم به دنبال بهترین وسایل به منظور زندگی هستند. اما سان روف ها چه کاربردی دارند و چرا افراد تمایل به داشتن ماشین شاسی بلند یا دارای سان روف هستند؟

بنا بر ادعای برخی نمایشگاه داران ماشین، مشتریان و متقاضیان خرید خودرو توجه ویژه ای به آپشن سان روف دارند که یکی از مهم ترین علل آن زیبایی خودرو، استفاده از هوای تازه در ماشین و تمایل کودکان خانواده برای بالا رفتن از آن است.

در واقع سان روف، پنلی شیشه ای، فلزی یا پارچه ای است که در سقف خودرو قرار می گیرد و ورود نور و جریان هوا به داخل کابین را آسان می کند. به وسیله سان روف میتوان میزان نور و هوای ورودی به کابین را تغییر داد. سانروف ها به صورت دستی، خودکار یا الکترونیکی قابل تنظیم و باز و بسته شدن هستند.

سرهنگ دوم ولی خسروی – مدرس دانشگاه – معتقد است: «سان روف یکی از گزینه های جذاب و جزء امکانات استاندارد خودرو های وارداتی به حساب می آید و چندین سال است که روی خودرو های تولید داخل کشورمان هم نصب می شود. در واقع سان روف یک قطعه متحرک در سقف خودرو است که برای جذب نور و ورود جریان هوا به داخل کابین خودرو تعبیه شده و راننده یا سرنشینان خودرو می توانند آنرا بسته نگه دارند یا اینکه با عنایت به نیازشان به نور یا هوا، آنرا باز و به دلخواه تنظیم کنند. البته سان روف ها قابلیت های دیگری هم دارند که همچون آنها میتوان به فضای باز بیشتر، راه فرار اضطراری، لذت بردن از تابش نور خورشید در روز یا زیبایی آسمان در شب و دریافت سیگنال های ماهواره ای اشاره نمود.»

اما خودرو های سان روف دار تا چه اندازه با فرهنگ ترافیکی کشور ما همخوانی دارند؟ خسروی در اینباره به ایسنا می گوید: «درست نیست که بگوییم استفاده از خودرو های دارای سان روف با فرهنگ رانندگی در کشور ما همخوانی ندارند. سان روف یکی از امکانات خودرو است و انتظار می رود از این قطعه به شکل صحیح استفاده گردد و باید به این حقیقت اعتراف کرد که عدم استفاده صحیح از این قطعه می تواند ایمنی راننده و سرنشینان را به خطر بیندازد. کودکان تمایل دارند هنگام حرکت خودرو از سان روف بیرون بیایند اما امکان دارد این عمل جان آنان را به خطر بیندازد. در اثر ترمزهای ناگهانی و در تصادفات جلو به عقب یا عقب به جلو که یک طرف درگیر در تصادف، خودرویی باشد که کودک از سان روف آن بیرون آمده است، می تواند منجر به پرتاب شدن کودک به بیرون از خودرو شود و اگر پرت هم نشود، اساسا به گردن، قفسه سینه، ستون فقرات، سر یا صورت کودک صدمه وارد می شود. همینطور در صورت واژگونی خودرو، استفاده از سان روف به قیمت از دست دادن جان یا معلولیت مادام العمر کودکان تمام خواهد شد. از طرفی ماشین در حال حرکت می تواند باعث مشکلات تنفسی برای کودکانی شود که از سان روف بیرون می آیند چونکه مانع اکسیژن رسانی کافی به آنان می شود.»

به نظر می رسد آماری از قربانیان استفاده نادرست از سان روف خودرو ها وجود ندارد. این مورد را سرهنگ خسروی هم تایید می کند: «چون اطلاعات در ارتباط با صدمه دیدگان ناشی از این مورد بعنوان علت صدمه در هیچ جایی ثبت و ضبط نمی گردد و تمرکز روی علل تصادف هاست، ازاین رو آماری هم در این خصوص وجود ندارد. به صورت کلی بیرون آوردن تمام یا قسمتی از بدن کودکان از سان روف خودرو، جزء رفتارهای پُرخطر است.»

اما رفتار صحیح خانواده و والدین در این حوزه باید چگونه باشد؟ این مدرس دانشگاه در پاسخ به این پرسش می گوید: «مسلماً رفتار پدر و مادر بعنوان افرادی که آموزش دهنده اند، نقش موثری دارد. افراد جامعه بخصوص کودکان و نوجوانان از دو طریق با فرهنگ ترافیک آشنا می شوند؛ یکی از راه خواندن و کسب اطلاع یا شناخت هنجارهای قانونی راهنمایی و رانندگی و آموزش های لازم در مهدهای کودک و مدارس و دیگری مشاهده رفتارهای اعضای خانواده و خویشاوندان و برخورد آنان. هر چه رفتار و کردارهای ترافیکی خانواده کودک با هنجارهای قانونی (آیین نامه راهنمایی و رانندگی) منطبق تر یا نزدیک تر باشد، رفتار کودکان هم قانون مدارتر خواهد بود. به این ترتیب، خانواده در انتقال عناصر فرهنگی و منطبق کردن الگوهای رفتاری با هنجارهای قانونی، بعنوان نخستین نهادی که به آموزش فرزندان می پردازد، اهمیت بسزایی دارد. سان روف هم ازاین قاعده مستثنی نیست؛ چون که خود خانواده ها از روی ناآگاهی از عواقب آن، در دامن زدن به استفاده ناصحیح کودکان از سان روف نقش دارند.»

او درباره اینکه مداخله مردم در این حوزه تا چه اندازه صحیح است، توضیح می دهد: «مشارکت مردم در تذکر به رفتارهای ناهنجار ترافیکی همیشه کارساز بوده که اثر آن در طرح بازرسان نامحسوس ترافیک متجلی شده و برای همگان آشکار است. با عنایت به این که بیرون آوردن هر یک از اعضای بدن خود از وسیله نقلیه در حال حرکت توسط راننده یا سرنشینان خودرو (به جز موارد مندرج در مقررات توسط راننده) تخلف به حساب می آید، ماموران راهور برای جلوگیری از بروز حوادث جبران ناپذیر در این حوزه، در صورت رویت می توانند متخلفان را جریمه کنند. آموزش نحوه استفاده صحیح از سان روف و سفارش های پلیس در هنگام مشاهده این رفتار پُرخطر هم از اقدامات پیشگیرانه است که می تواند از این معضل جلوگیری نماید و همینطور سفارش پلیس به موتورسواران و وسایل نقلیه اطراف خودرو های سان روف دار و حامل کودک برای رعایت بیشتر مقررات می تواند کارساز باشد.»

با این وجود به نظر می رسد در این حوزه خلاء قانونی وجود دارد چونکه تا کنون برای بیرون آمدن کودک از سان روف جریمه ای در نظر گرفته نشده است.

گفته می شود در اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی، برخی خودرو ها تنها دارای سقف آهنی در قسمت عقب بودند و معمولا صاحبان این خودرو ها افراد متمولی بودند که قصد فخرفروشی داشتند و می خواستند برخورداری شان از راننده شخصی را به رخ دیگران بکشند. بنابراین هم رانندگان این ماشین ها که در خدمت افراد ثروتمند بودند یونیفرم های خاص و شیکی تنشان می کردند. در دهه ۱۹۲۰ میلادی سقف های فلزی که بخشی از آن قابل حرکت بود، اختراع شدند و ۱۰ سال بعد یک گروه خودروسازی در انگلستان از یک سان روف فلزی متحرک با قطعات شیشه ای رونمایی نمود تا اینکه در سال ۱۹۳۴ نخستین سقف شیشه ای در خودرو ها مورد استفاده قرار گرفت.

شما هم می توانید مشاهده ها و تجربه های خود از «عادت های بد» را با ایسنا به اشتراک بگذارید تا به آنها بپردازیم.

منبع: مدل كودك