گزارش مدل كودك؛ آخرین یلدای قرن با گرانی می آید

مدل کودک: صدای پای شب یلدا شنیده می شود اما آنچه این روزهای سرد استان سمنان را به محفلی برای بحث های داغ تبدیل نموده گرانی خارج از تصور و عرف میوه، آجیل و خشکبار در کنار موضوعات کرونائی است.

خبرگزاری مهر، گروه استان ها- محمد حسن مقدم نیا: صدای پای یلدا می آید اما یلدای امسال خاصیت خاصی نیز دارد این روزها بیشترین بحث درباره شب یلدا پیرامون گرانی عجیب و غریب خشکبار و میوه و آجیل و همین طور باید و نبایدهای کرونائی است موضوعی که سبب شده آخرین یلدای قرن حال و هوایی متفاوت داشته باشد.
به تازگی مسئولان ستاد کرونا آجیل فروشی ها را به گروه بندی یک مشاغل کرونائی نیز افزوده اند یعنی اگر شرایط در شهرستان های استان سمنان قرمز هم شود باز آجیل فروشی ها به کار خود ادامه می دهند. این شب ها مغازه ها شلوغ هستند زور مسئولان به مردم نمی رسد و هرچه می گویند از تجمعات دوری کنید گویا این روزها فایده ای ندارد. همه چیز می خرند از تخمه و آجیل تا خشک بار و میوه و حتی برخی کیک هم سفارش می دهند مثل یک تولد!
عدم رضایت از قیمت ها در مغازه های شلوغ!
هستند عده ای که به علت عدم توانمندی مالی نمی توانند آجیل شب یلدا تهیه کنند و مجبور هستند با قناعت به خرید کمترین ها دست یازَند اما تحقیقات میدانی خبرنگار مهر، نشان داده است اغلب مغازه ها حتی جا برای ورود مشتریان بیشتر ندارد. یکی دو مغازه با ابتکاری جالب شماره به مردم می دهند تا در صف بایستند مانند بانک!
گرانی هم حتی زورش به مردم نرسیده و فقط سبب شده تا میزان خریدهایشان کمی کاهش پیدا کند آن هم کمی! با این وجود مردم استان سمنان از قیمت ها راضی نیستند. برخی اقلام سرسام آور گران شده اند و برخی دیگر نسبت به سالهای قبل چندان تفاوتی ندارند اما مغازه ها همچنان مملو از مشتری هستند.
روبروی یکی از معروف ترین شیرینی و آجیل فروشی های استان سمنان غلغله است. شیرینی فروش مقابل در ایستاده تا مردم را مجبور کند سه گروه سه گروه داخل بیایند ولی کسی به حرفش نمی کند و تا چشم بر می دارد یکباره مغازه مملو از جمعیت می شود. اینجا اگر هم بخواهی نمی توانی پروتکل ها را رعایت کنی.

پروتکل کیلویی چند؟
مردی فریاد می زند ماسک بزنید! اما چند نفری هم هستند که اصلاً ماسک ندارند که بزنند! سر تاس در دل آجیل ها می رود و پاکت ها را پر می کند، باسلق ها دارند تمام می شوند و کف سینی فقط قدری پدر نارگیل مانده است کسی فریاد می زند سینی را پر کنید!
سر، سر است و کلاه کلاه؛ هرکس چیزی می خرد و در صف می ایستد نوبت فقط برای صندوق رعایت می شود وگرنه در مقابل کانتر های فروش شیرینی و آجیل هر کس صدایش بلند تر است موفق می شود. تخمه ژاپنی، بادام زمینی و هندی، حتی چلغوز که گرانی اش زبان زد است. موضوع قابل توجه اما این است که آجیل ها را از قبل بسته بندی کرده و رویشان قیمت زده اند یعنی مانند سالهای قبل بسیار یاز مغازه ها دیگر فله فروشی ندارند و این مورد سبب شده تا آجیل هایی که با بسته بندی های زیبا و فاخر عرضه می شوند نیز فراوان شوند البته آجیلی که فقط ظاهری زیبا دارند تا پول بیشتری از مشتری بگیرند.
برخی تخمه کدو می خرند و دیگران شیرینی خشک اما شاه گل این مغازه آجیل چهار مغز اعلا است که با قیمت باور نکردنی ۲۹۵ هزار تومان به ازای هر بسته زیبا عرضه می شود. گویا مغازه دار به جهت اینکه ۳۰۰ هزار تومان گران به نظر نرسد قیمت آنرا ۲۹۵ هزار تومان نصب کرده است. آجیل خشک هم در بسته بندی های زیبا تا ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر بسته فروش می رود که تقریباً قیمت فله آن بدون بسته بندی کیلوگرمی ۲۱۰ هزار تومان بسته به کیفیتی که دارد عرضه می شود. در بسته بندی های ۳۰۰ هزار تومانی اما موز خشک شده، توت فرنگی، کیوی و انجیر و … با درخششی خاص چیده شده اند و رویشان سلفونی فراگرفته است امسال فروش فله ای این محصولات ممنوع می باشد مردم باید به پرداختن پول بسته بندی هم تن بدهند و این ماجرا هم خود به گران تر شدن کمک کرده است.
قیمت های فرازمینی
یک پاکت کوچک فندق، پسته، بادام هندی و بادام در این مغازه ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارد یعنی تقریباً یک پنجم حقوق یک ماه مصوب اداره کار برای کارگران! همین روز گذشته بود که خبر مصوب شدن افزایش ۲۵ درصدی قیمت آجیل از طرف مسئولان آمد ولی ۲۵ درصد آجیلی که ۲۵۰ تا ۳۵۰ هزار تومان است یکباره نرخش را به ۴۰۰ هزار تومان نزدیک می کند. البته فروشنده برای همه توضیح می دهد که این قیمت ها بسته ای هستند نه به ازای هر کیلوگرم برخی شأن هزار و ۱۰۰ گرم هستند برخی شأن هزار و ۲۰۰ و برخی های دیگر ۹۰۰ گرم! گویا این هم متد جدیدی است که کرونا به کاسبان آموخته است.
چهار مغز در دیگر مغازه ها نیز کمتر از ۳۰۰ هزار تومان و ۲۵۰ هزار تومان نیست. بسته به کیفیت و بسته بندی اش دارد و البته بسته به معروف بودن مغازه در ارائه آجیل و شیرینی! آجیل اعلا هم از ۱۷۰ تا ۲۳۰ هزار تومان متغیر است. تخمه کدو که روزگاری جایگاهی در آجیل هم نداشت امروز بیشترین سهم را در آجیل اعلای کیلویی ۲۳۰ هزار تومانی دارد.
تخمه ژاپنی تا ۹۰ هزار تومان هم فروخته می شود. جالب اینجا است که مردم نمی دانند چقدر از این پول ها برای بسته بندی آجیل ها است! چونکه یک پاکت ساده نهایتاً هزار تومان است یا یک جعبه شیرینی نهایتاً پنج هزار تومان اما وقتی درون آن یک کیلوگرم تخمه کدو ریخته می شود یکباره قیمت ۹۰ هزار تومانی پیدا می کند.

آجیل گران شده ولی کسبه بی تقصیرند!
شیرینی فروش فرصت مصاحبه ندارد اما به دشواری می شود با یکی که گویا مدیر داخلی است صحبت کرد آن هم چند کلمه؛ وی که نامش علی است می گوید: آجیل گران شده است یعنی ما گران خریده ایم که مجبوریم گران هم بفروشیم تقصیر ما نیست افزایش قیمت آجیل را دولت مصوب کرده است تا ۲۰ الی ۳۰ درصد از طرفی آجیل و مغزها در زمان فصل خود هم تقریباً ۳۰ تا ۵۰ درصد گران گردید.
یکی از شهروندان استان سمنان با اشاره به اینکه گرانی خشکبار و آجیل امسال بیش از اندازه تصور ما بوده است، به خبرنگار مهر، می گوید: مجموعاً سه کیلوگرم آجیل و تخمه و خشک بار خریداری کردیم برای اینکه در شب یلدا میهمان زیادی داریم و برای همین ها ۶۸۰ هزار تومان هزینه کردیم. جالب اینکه ۳۰۰ گرم انجیر خشک در یک ظرف یک بار مصرف خریدیم ۹۰ هزار تومان!
خانم محمدیان با اشاره به اینکه مهمانی های یلدا را هر ساله میزبانی می نماییم و امسال هم به هر صورت باید مهیای آماده میهمانان باشیم برای اینکه امکان دارد بیایند، می افزاید: نمی توانم به میهمان بگویم نیایند از طرفی ما بزرگ تر هستیم و بچه هایمان که دور و برمان جمع می شوند، خودش مجموعه ای ۳۰ نفری می شود.
وی درباره گرانی ها می گوید: برای همین میزان میهمان نزدیک ۷۵۰ هزار تومان آجیل و شیرینی، ۳۰۰ هزار تومان میوه خریداری کردیم در حالیکه در همین دو سه سال پیش تمام اینها را با ۲۵۰ هزار تومان می خریدیم. از جانب دیگر باید گفت امسال قید خیلی از چیزها را زدیم مثلاً آجیل میوه، خشک بار از هیچ نوعش و همین طور مسهلاتی مانند باسلق و…
برخی نظاره گر هستند
دیگر شهروند سمنانی نیز با اشاره به اینکه مشکلات گرانی این روزها سبب شده تا کمتر کسی به فکر تهیه اقلام شب یلدا باشد، ابراز کرد: این روزها پول دارها همه چیز دارند و مردم عادی باید تنها تماشا چی باشند یا از حداقل ها برخوردار شوند.
امیر عرب یار محمدی با اشاره به اینکه با حسابی سرانگشتی می توان دریافت که هزینه یک شب یلدا برای یک خانواده نسبتاً پرتعداد این روزها یک سوم حقوق یک ماه یک کارگر می شود در نتیجه ما توان خرید نداریم و باید تنها نظاره گر باشیم برای اینکه امروز برای خرید یک کیلوگرم تخمه هم باید نزدیک به ۹۰ هزار تومان پول داد.
وی اضافه کرد: همه چیز گران شده اما درباره خوراکی ها موضوع متفاوت می باشد. خوراک موضوعی است که مردم نمی توانند از آن بگذرند و برای مثال کالای لوکس نیست که بگویند خریداری نمی نماییم در نتیجه کسانی که موجب گرانی هستند با خیال راحت مجوز افزایش قیمت ها را می دهند.

نظارت بر بازارها تشدید شد
مسئولان اما در واکنش به بازار شب یلدا، نظارت ها را عنوان می کنند و معتقد هستند که با گران فروشی و کم فروشی و دیگر تخلفات برخوردهای جدی صورت می گیرد. بعنوان نمونه علی تشنه دل رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، از اجرای طرح تشدید نظارت بر بازار شب یلدای استان آگاهی داد.
تشنه دل با اشاره به اینکه مقابله با گران فروشی در دستور کار طرح نظارتی است که از روز بیست و پنجم آذرماه شروع به کار کرده است، می گوید: میوه و تره بار و شیرینی، آجیل و خشکبار چهار اولویت اصلی بازرسی ها در این ایام هستند همین طور این طرح تلاش می کند تا از کمبود اقلام ضروری نیز جلوگیری کند.
وی نصب نرخ نامه و عرضه محصولات مناسب در معرض دید مشتریان را الزام این طرح دانست و تصریح کرد: بازرسان صمت با همکاری بسیج و اعضای دیگر نظارت بر بازار با تخلفات مقابله می کنند اما باید در نظر داشت که نقش مردم هم در مقابله با تخلفات مهمست به عبارت دیگر مردم باید با ما همکاری و موارد تخلفات را با ۱۲۴ در بین بگذارند.
تشدید بازار ولی حالا چرا؟
مسئولان استان سمنان در حالی از نظارت ها سخن می گویند که در حقیقت نقشی در گرانی ندارند. به عبارت دیگر برخی کارشناسان معتقد هستند که باید با گرانی از مبدا مقابله نمود وگرنه در شهرستان ها مشکل گران فروشی آنچنان وجود ندارد برای اینکه وقتی قیمت آجیل گران می شود ارتباطی با عرضه کننده خرد در یک شهرستان دور افتاده ندارد.
موضوع بعد اینکه مسئولان طرح های نظارتی شب یلدا را درست شش روز به زمستان آغاز می کنند و این یعنی زمانی که همه آجیل فروشان، خشکبار فروشان و … به خوبی خریدهایشان را کرده، سبدهایشان را پر و قیمت هایشان را هم نصب کرده اند در نتیجه مشکل ریشه ای دنبال و پیگیری نمی گردد.
تلاش برای مصاحبه با اتحادیه آجیل و خشک بار استان سمنان نتیجه ای نداد اما پیگیری های خبرنگار مهر، نشان داده است که قیمت آجیل شب یلدا تنها یک روز پیش از اجرای طرح بازرسی و نظارت بر بازار یلدا گران شده است و این گرانی بوسیله منابع غیر رسمی ۲۵ درصد عنوان می شود.
تهران گران گردید سمنان را نمی دانم
کارشناس بازرگانی استان سمنان اما با اشاره به اینکه گرانی آجیل در هفته جاری توسط رئیس اتحادیه خشکبار تهران اعلام گردید اما درباره اینکه آیا مجوز افزایش قیمتی در استان سمنان نیز طی چند روز اخیر ابلاغ گردیده یا خیر، اطلاعی ندارم، به خبرنگار مهر اظهار داشت: آنطور که رئیس اتحادیه خشکبار تهران اعلام نمود کف قیمت هر کیلوگرم آجیل شب یلدا ۱۲۰ هزار تومان و سقف آن ۱۷۰ هزار تومان است.
وی که نام خانوادگی خودرا در تماس خبرنگار مهر باقری اعلام می کند، اضافه کرد: در خبری که از طرف رئیس اتحادیه خشک بار و آجیل عنوان شد اعلام شده که افزایش ۲۵ درصدی قیمت آجیل شب یلدا مجوز گرفته است در نتیجه آجیل فروشان استان سمنان که عمدتاً محصولات خودشان را از تهران تهیه می کنند نیز به تناسب قیمت خودشان را امکان دارد افزایش داده باشند موضوعی که البته بنده تائید نمی کنم برای اینکه درباره عرضه و نظارت باید سازمان صمت جوابگو باشد.
در حالی قیمت آجیل تا کیلوگرمی ۱۷۰ هزار تومان بیان شده که بررسی های میدانی خبرنگار مهر، نشان داده است کم کیفیت ترین آجیل ها نیز در سطح شیرینی فروشی ها و مراکز عرضه آجیل معتبر استان سمنان این میزان نیست. هرچند در مغازه هایی که در مناطق پایین تر شهر هستند آجیل ارزان تا کیلوگرمی ۱۳۰ هزار تومان نیز یافت می شود اما کیفیت چندانی ندارد.

قیمت موز تا ۳۵ هزار تومان
گرانی ها اما به خشکبار و میوه هم رسیده است امروز در بازارهای شب یلدای استان سمنان موز با کیفیت بین ۲۸ تا ۳۵ هزار تومان قیمت دارد و آجیل میوه خشک نیز بین ۱۹۰ تا ۳۵۰ هزار تومان قیمت دارد که به نظر می آید خرید آن برای کمتر کسی مقدور است.
کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه تورم شب یلدا مقطعی است اما اثرگذاری بسیار زیادی دارد برای اینکه انفجاری افزایش یافته و یکباره تا بازار شب عید نوروز فروکش می کند، می گوید: اگر به الگوی خرید مردم استان سمنان دقت نماییم متوجه می شویم که تورم های مقطعی در عید نوروز، ابتدای مهرماه و شروع سال تحصیلی، یلدا و مجدداً نوروز صورت می گیرد.
علیرضا صالحیان افزود: این در شرایطی است که قشر عظیمی از مردم استان سمنان کارمند نیستند و ارتزاق شأن از کشاورزی، کارگری و خدمات و … است یعنی در شش ماهه نخست سال که بیشترین پول را دارند (کشاورزان محصولات خودشان را برداشت می کنند، خدمات در تابستان رونق بیشتری دارد و کارگران نیز به علت سال مالی خرداد ماه دولت عمدتاً دریافتی هایشان بدون معوقه است) خرید نمی کنند و دقیقاً مهرماه، دی ماه و بهمن و اسفند ماه که کشاورزان محصولی ندارند، خدمات به علت تغییر اولویت های مردم شامل کاهش تفریحات، کاهش تقاضا برای مشاغل خدماتی کمترین درآمد را دارند و کارگران نیز به علت هزینه های گزاف شب عید دست خالی هستند، در سطح استان بالاترین تورم رخ می دهد.
وی می افزاید: با این حساب سرانگشتی می توان دریافت که دامن زدن به تورم شب یلدا و نوروز و اول مهر مستقیماً بر روی معیشت قشر کثیری از مردم استان سمنان که با نداری دست و پنجه نرم می کنند، تأثیر دارد. از طرفی افزایش هزینه های تولید، تورم، نوسانات ارزی که به همه چیزمان ربط دارد سبب شده تا قیمت ها افزایش یابند که آجیل و خشک بار نیز خارج از این قاعده نخواهند بود.
مشکل جای دیگری است
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه دو نرخی کردن و گرانی بنزین یکی از بدترین کارهایی بود که دولت در این سال ها انجام داد برای اینکه این طرح بسیار جامع و خوب بود اما در بدترین زمان ممکن انجام شد، اظهار داشت: دوره دوم روحانی را باید به پیش از گرانی بنزین و پس از آن تقسیم کرد برای اینکه بعد از گرانی بنزین به واقع انفجاری از گرانی های پیاپی و نوسانات ارزی پدید آمد که دیگر دولت نتوانست جلوی آنرا بگیرد.
صالحیان با اشاره به اینکه قرار بود تفاوت قیمت بنزین آزاد شده به جیب مردم نیازمند برود، اظهار داشت: شکاف قیمت ها آنقدر زیاد شد که اگر ۱۰۰ درصد این تفاوت ها هر ماه به جیب مردم برود یاز هم در تهیه نان شب شأن نیز محتاج خواهند بود برای اینکه امروز شکاف طبقاتی به یک دره عمیق بدل شده است که از پایین نمی توان به بالای آن آمد اما از بالای آن به سادگی می شود به پایین سقوط کرد.
وی اضافه کرد: قیمت آجیل و خشک بار و … همان تابعی است که در ماجرای لاستیک، مرغ و گوشت، نهاده های دامی و… شاهد بودیم و از آنجائیکه نباید از یک سوراخ دو بار گزیده شد، متأسفانه ما بارها و بارها گرفتار گزیدگی شدیم و درس نگرفتیم. دولت پس از روی کار آمدن بنزین و ارز دو نرخی را فسادآور دانست اما شش سال بعد هم ارز را دو نرخی و سه نرخی کرد و هم بنزین را و گرانی های امروز در کنار موضوع تحریم ها و نوسانات ارزی به سیاست های نادرست دولت باز می گردد.
مقابله با گرانی از بالا
صنعت معدن و تجارت برای نظارت بهتر بر انبارها و اصناف در جهت مقابله با احتکار و گران فروشی و تخلفاتی از این دست با بسیج و سپاه تفاهم نامه ای امضا نموده است و این روزها شاهد می باشیم که بسیجیان نیز بعنوان بازرسان افتخاری به اصناف کمک می کنند اما موضوع این است که ریشه گرانی ها نه در کسبه خرد شهرستان های استان سمنان بلکه در جای دیگری شاید در پایتخت باشد.
مسئولان استان سمنان تلاش دارند تا با گران فروشی و تخلفات مقابله کنند اما آنطور که کارشناسان اقتصادی بیان می کنند، مشکل در ریشه های گرانی و افزایش قیمت ها است و نه در عرضه خرده فروشان در سطح شهرستان ها و استان های سراسر کشور. مشکلی که گویا دولت هم قرار نیست زیر بار آن برود چونکه رئیس جمهور اعلام می کند ما وزیری که حامی مصرف کننده و مردم باشد نداریم! دولت مقصر را مجلس می داند که به طرح وزارت بازرگانی مجوز نمی دهد و مجلس نیز دولت را به علت سیاست های نادرست اقتصادی در این بین مردم استان سمنان نیز سردرگم.
یلدا می آید و می رود اما شاید بهتر باشد تلنگری هم به خودمان بزنیم که از خودمان بپرسیم آیا نمی توان به میزان کمتری خشکبار و آجیل خرید تا به آنانی که روز به روز پایشان را بر گلوی مردم استان سمنان نهاده اند و روز به روز هم به پول هایشان افزوده می شود، کمک نشود؟ بهتر است امسال که کرونا تجمعات را ممنوع کرده با قناعت یلدایی ساده را برگزار نماییم و به یاد نیازمندان نیز باشیم شاید هزینه یک کیلوگرم آجیل بتواند غرور یک پدر خانواده را مقابل فرزندانش در شب آخرین یلدای قرن، سربلند کند.

منبع: modelkids.ir