رئیس اتحادیه كشوری فروشگاه های زنجیره ای: فرآیند تخفیف در فروشگاه های زنجیره ای شفاف و قابل نظارت است

فروشگاه های زنجیره ای به علت حجم بالای سفارش كالا و خرید در مقیاس بالا، تخفیفات بیشتری از تولیدكنندگان می گیرند كه می توانند  در زمان فروش این كالاها تخفیفات بیشتری به مشتریان خود بدهند.

به گزارش مدل کودک به نقل از مهر، واقعی بودن تخفیف های عرضه شده در فروشگاه های زنجیره ای و هم دوکیفیتی یا به تعبیر دیگر دو درجه بودن برخی کالاهای عرضه شده در این فروشگاه ها همچون انتقاداتی است که مخالفین به این فروشگاه ها وارد می کنند. در این راستا تماس با اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای کشور بعنوان نماینده فروشگاه های زنجیره ای و اصلی ترین نهاد مدافع حقوق این صنف به گفتگویی با دکتر امیرخسرو فخریان؛ رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای انجامید که در ادامه خواهد آمد.
*آقای دکتر، به راستی راز تخفیف فروشگاه های زنجیره ای و بخصوص تخفیف های همیشگی فروشگاه های زنجیره ای همواره تخفیف در چیست؟
هیچ رازی در بین نیست. هر چه هست ساز و کار و مکانیسمی است که کاملاً مشخص است. فرایندی است که از ابتدا تا انتهای آن کاملاً شفاف و قابل نظارت است. برای کسانی که بخواهند بدون غرض و یا بدون ذهنیت قبلی از فرآیند قیمت گذاری و تخفیف در فروشگاه های زنجیره ای آگاه شوند همه چیز کاملاً آشکار، عیان و قابل درک است. منتهی برای کسانی که نمی خواهند حقیقت ها را ببینند همه چیز رازآلود و مبهم است.
شاید بتوان گفت تمام آن چیزی که سبب می شود فروشگاه های زنجیره ای بتوانند تخفیفات همیشگی و جذابی به مشتریان خود عرضه بدهند در دو اصطلاح قابل ذکر است: اول حجم بالای خرید این فروشگاه ها و دوم حذف واسطه ها و کوتاه کردن فرآیند تولید تا مصرف یا کاهش زنجیره تأمین کالا. همین دو عامل است که توانسته وضعیتی را به وجود بیاورد که شما از آن بعنوان ” راز تخفیف فروشگاه های زنجیره ای” نام بردید. در حالیکه همان گونه که در ابتدا گفتم هیچ رازی در بین نیست.
حجم و میزان بالای خریدی که توسط فروشگاه های زنجیره ای از تولیدکننگان صورت می گیرد و در اصطلاح علمی “صرفه های ناشی از مقیاس” نامیده می شود که یکی از مهم ترین مزیت های فروشگاه های زنجیره ای است و دخالت مستقیم و موثری که در توان این فروشگاه ها برای عرضه محصولاتی با قیمت پایین و عرضه تخفیف دارد مهم ترین عاملی است که در مبحث قیمت و تخفیف در فروشگاه های زنجیره ای نقش آفرینی می کند.
فروشگاه های زنجیره ای به سبب حجم بالای سفارش کالا و خرید مقدار و مقیاس وسیع کالا از تولیدکنندگان، تخفیفات بیشتری از آنها می گیرند که می توانند در زمان فروش این کالاها با در نظر گرفتن حاشیه سود کمتر برای خود، تخفیفات بیشتری را برای مشتریان در نظر بگیرند. پس فروشگاه های زنجیره ای بعنوان نظام کارآمد و نوین توزیع، از امکانات و توانایی های بالاتری برای عرضه تخفیفات دوره ای یا همیشگی و همینطور عرضه مداوم و مستمر کالا با قیمت پایین تر و منطقی تر به مشتریان برخوردار بوده و از این طریق ضمن افزایش رفاه مصرف کنندگان، رضایت بیشتر آنان را فراهم می نمایند.
صرفه های ناشی از مقیاس تنها یک مزیت از مزیت های فروشگاه های زنجیره ای است. علاوه بر آنچه که گفته شد حدف واسطه ها و ارتباط مستقیم با تأمین کنندگان از دیگر مزیت های رقابتی فروشگاه های زنجیره ای است. فروشگاه های زنجیره ای علاوه بر اینکه در مرحله سفارش و خرید کالا، به سبب حجم و مقیاس بالای سفارشات خود می توانند تخفیفات بیشتر و بهتری از تأمین کنندگان دریافت نمایند که بخشی از این تخفیفات در نهایت به شکل کاهش قیمت به مصرف کننده منتقل می شود از راه ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان زمینه حذف واسطه ها و دلالانی را فراهم که با روش های مختلف، کالای تولیدشده را دست به دست نموده و به میل و اراده خود و بدون در نظرگرفتن شرایط جامعه و مردم در زمانی که خود صلاح بدانند کالا را وارد بازار می کنند. فروشگاه های زنجیره ای با حذف واسطه ها و دلال ها، باعث کوتاه شدن زنجیره تأمین و در نتیجه، کاهش ملموس قیمت کالاها از درب کارخانه تا فروش آن در فروشگاه های زنجیره ای می شود. پس حذف واسطه ها و خرید مستقیم از تولیدکنندگان در کنار صرفه های ناشی از مقیاس توان فروشگاه های زنجیره ای را برای عرضه تخفیف، دوچندان می شود.
* آیا باید باور کرد که همین تخفیفاتی که تولیدکنندگان به واسطه حجم بالای خرید به فروشگاه های زنجیره ای می دهند و همینطور حذف واسطه ها توسط فروشگاه های زنجیره ای باعث می شود تا این فروشگاه ها بتوانند به مشتریان خود همواره بیشترین تخفیف را عرضه کنند؟
قبل از پاسخ به سوال شما لازم است این نکته را بیان کنم که تخفیف، صرفا یک “خدمت” است که از جانب فروشگاه های زنجیره ای به مشتریان عرضه می شود. به تعبیر دیگر، تخفیف یک “تکلیف” یا “اجبار” نیست که فروشگاه های زنجیره ای مطابق قانون مکلف به انجام آن باشند و چنانچه از عرضه آن اجتناب کنند مرتکب نقض قانون شده باشند. این “خدمت” اختیاری است و کاملاً در اختیار خود فروشگاه های زنجیره ای است.
و اما برگردیم به سوال شما که آیا تنها” صرفه های ناشی از مقیاس ” سبب می شود تا فروشگاه های زنجیره ای بتوانند به مشتریان خود تخفیف های جالب، جذاب و همیشگی عرضه دهند؟ پاسخ این است که خیر.
شما بهتر از من می دانید که از دیگر عوامل موثر بر افزایش یا کاهش قیمت تمام شده هر کالا، هزینه حمل و انبارداری آن است. برخورداری فروشگاه های زنجیره ای از امکانات و توان مناسب در حوزه لجستیک و زنجیره تأمین، آنها را قادر می سازد هزینه های حمل و انبارداری (نگهداری) محصولات را تا حد بسیار زیادی کاهش داده و با کاستن از این نوع هزینه ها قیمت نهایی کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان را کاهش داده و کالاها را با تخفیف بیشتر عرضه نموده و در عرصه رقابت، شرایط را به نفع خود و مصرف کنندگان رقم بزنند.
تمرکز در مدیریت و استفاده از روش های علمی و به روز نمودن روش ها و سیستم ها در حوزه های مختلف فروش و بازاریابی و برخورداری از شعب مختلف و پراکندگی جغرافیایی در سطح کشور، شاخص های دیگری هستند که سبب شده تا با بالارفتن بهره وری در فروشگاه های زنجیره ای، طیف وسیعی از مشتریان در زیر پوشش این فروشگاه ها قرار گرفته و ضمن رقم خوردن حجم بالایی از فروش و توان در نظر گرفتن حاشیه سود کمتر، کاهش هزینه ها و قیمت ها به نفع مشتریان محقق شود.
* از توضیحات شما چنین استنباط می شود که جنابعالی بعنوان رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای، واقعی بودن تخفیف های عرضه شده در فروشگاه های زنجیره ای را تایید می کنید؟
قطعاً همین طور است. به دلایلی که در بالا گفته شد فروشگاه های زنجیره ای در مقایسه با دیگر فعالین این عرصه از توان بالا و میدان مانور وسیع تری در زمینه کاهش قیمت ها و در نظر گرفتن تخفیفات بیشتر و همیشگی برخوردار می باشند. اینکه متاسفانه بعضی از افراد چنین وانمود می کنند که تولیدکنندگان کالاهای سفارشی فروشگاه های زنجیره ای را با قیمتی بالاتر و غیرواقعی و متفاوت با دیگر تولیدات مشابه خود قیمت گذاری می کنند تا این فروشگاه ها بتوانند با درج تخفیف، مصرف کننده را فریب بدهند بی انصافی است چون که نرخ گذاری متفاوت یا تولید محصولاتی مشابه اما با دو قیمت متفاوت توسط تولیدکننده به هیچ عنوان مبنای کارشناسی ندارد و از جانب هیچ عقل سلیمی پذیرفته نمی گردد. چون که هیچ تولیدکننده حاضر به انجام این کار نیست. چونکه نه تنها این کار باعث وارد شدن خدشه به اعتبار آن تولیدکننده می شود بلکه از جانب نهادهای مختلف نظارتی، مورد پیگیری و تعقیب قرار خواهد گرفت.
استقبال گسترده و چشم گیر مردم از فروشگاه های زنجیره ای و خدمات آنها بهترین دلیل برای بیان اعتماد مردم به این فروشگاه ها و اطمینان آنها از سلامت خرید و قیمیت و کیفیت محصولات عرضه شده در فروشگاه های زنجیره ای است. اگر تخفیفات و قیمت و کیفیت محصولات عرضه شده در قروشگاه های زنجیره ای واقعی نباشد اساسا مردم می توانند نیازهای خویش را از شبکه سنتی تأمین نمایند. اما آمارها و بررسی ها نشان میدهد که با گذشت زمان اعتماد و استقبال مردم از فروشگاه های زنجیره ای سیر صعودی داشته و گسترش فروشگاه های زنجیره ای هم پاسخی به این اعتماد و استقبال مردمی است.
* اما گفته می شود برخی تولیدکنندگان اگر هم تولیدات خویش را با دو نرخ متفاوت در اختیار فروشگاه های زنجیره ای نگذارند این تفاوت را در کیفیت تولیدات خود دخالت می دهند. یعنی چه بسا قیمت روی کالاهایی که در اختیار فروشگاه های زنجیره ای قرارداده می شود یا به سفارش این فروشگاه ها تولید می شوند با دیگر کالاهای ساخته شده تفاوتی نداشته باشد اما کیفیت آنها متفاوت باشد. این همان نکته ای است که بخصوص در مورد حبوبات گفته می شود…
این هم دیگر از آن حرف های غیرکارشناسی و غیردقیقی است که بیان می شود و متاسفانه به سبب جذابیتی که دارد مبنای اظهارنظرهایی ناصواب در مورد فروشگاه های زنجیره ای می شود. همان گونه که تولید کالاهایی مشابه با دو قیمت متفاوت توسط یک تولیدکننده عاقلانه نیست و با وجود نهادهای مختلف نظارتی هیچ تولیدکننده ای ریسک آنرا به جان نمی خورد طبعاً عرضه یک محصول با یک نام و باقیمت مشابه اما با کیفیت متفاوت هم نه عاقلانه است و نه امکانپذیر و اصلاً از اساس مردود است.
بیایید فرض نماییم که شما یک تولیدکننده هستید که توانسته اید در نتیجه سال ها حضور در یک زمینه خاص برای خود آبرو و اعتباری کسب نموده و خویش را به یک ” برند” تبدیل نموده اید و بعد از سرمایه گذاری های کلان و تحمل رنج ها و مرارت ها، در بین خریداران شامل شرکت ها، تأمین کنندگان و مردم اعتبار و حیثیت و وجهه ای کسب کرده اید. آیا حاضر می شوید به خاطر کسب رضایت فروشگاه های زنجیره ای که تنها ده درصد از بازار این صنعت را در اختیار دارند چوب حراج به اعتبار و پرستیژ برند خود بزنید؟ پس این ادعا بی اعتبار است و اساسا از جانب متخصصین مردود است.
* جنابعالی در یک فضای رویایی همه چیز را معقولانه و بر مبنای اقدامات کارشناسانه تصور می کنید اما نمی توان منکر این شد که بسیار دیده شده است که میان قیمت های مندرج در فاکتور فروش فروشگاه های زنجیره ای با قیمتی که بر روی کالا درج می شود اختلاف وجود دارد.
قطعاً به قول شما نمی توان منکر این حقیقت شد که در بعضی از موارد به علل مختلف این اشتباهات بروز پیدا می کند. اما حقیقت این است که در اغلب موارد بروز این اتفاقات ناشی از اشتباه است و نه یک برنامه قبلی. یا یک اقدام عامدانه برای کم فروشی یا گرانفروشی و یا عرضه تخفیف های غیرواقعی. کسی منکر تخلف نیست. اساسا در هر صنعت و در هر تجارتی درصدی از تخلف هم محتمل است که البته باید با قاطعیت با آن برخورد کرد. اما مهم این است که اولاً این مقدار از تخلف سیستماتیک نباشد و ثانیاً به محض مشاهده مورد رسیدگی قرار گرفته و با آن برخورد شود. بنا بر این است که می توان ادعا نمود چنانچه اختلاف و مغایرت قیمتی در فروشگاه های زنجیره ای رخ داده باشد از سنخ ” خطا”ی کامپیوتری از یک سو و “اشتباه”نیروی انسانی از طرف دیگر است که بخش زیادی از آن هم ناشی از تغییرات مداوم قیمت کالاهای تولیدی به سبب وضعیت اقتصادی کشور و گرانی هایی است که با تغییرات زیاد مواجه می شود و سبب می شود که در فرآیند درج قیمت های جدید در کامپیوتر و یا تغییر اتیکت های قیمت کالا توسط نیروی انسانی، اشتباهاتی رخ بدهد.
نباید فراموش کرد که شفافیت در عملکرد و امکان رصد کالا از انبار تا توزیع از مزایای فروشگاه های زنجیره ای است در همین رابطه ماهانه با رصد نرخ ۳۶ قلم کالای اساسی در شعب تحت پوشش اتحادیه در سرتاسر کشور و عرضه گزارش های تفصیلی به سازمان هایی از قبیل وزارت صمت، سازمان حمایت، ستاد تنظیم بازار، اتاق اصناف ایران، سازمان تعزیرات حکومتی و سایر سازمان ها و ارگان های مربوطه به صورت شفاف و مستند مبادرت به اطلاع رسانی از شرایط بازار به مسئولین می شود.
* نقش نظارتی اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای چگونه اعمال می شود؟ آیا این اتحادیه نظارت مستمر و دقیقی بر اعضای خود دارد؟ اصلاً آیا مواردی وجود داشته است که اتحادیه، مواردی از تخلف اعضا را به نهادهای نظارتی گزارش کرده باشد؟
قبل از پرداختن به مبحث بسیار مهم نظارت و بازرسی در فروشگاه های زنجیره ای مایلم که بار دیگر به این مضوع تاکید کنم که مردم خود بهترین قاضی، ناظر و بازرس هستند که با رجوع یا عدم رفتن به فروشگاه های زنجیره ای، قضاوت و نظارت و بازرسی خویش را اجرایی می کنند. وقتی می بینیم که در مقایسه با شبکه سنتی تأمین کالا که البته خدمات ارزشمندش غیرقابل انکار است روز به روز فروشگاه های زنجیره ای بیشتر نقش خویش را در زندگی شهروندان گسترش می دهند و مردم هم بیشترین نیازهای روزانه و حتی بلندمدت خویش را از راه فروشگاه های زنجیره ای تأمین می کنند می توانیم به این جمع بندی برسیم که در مجموع، مردم از عملکرد و خدمات این فروشگاه ها راضی هستند.
و اما در مورد نقش نظارتی اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای باید عرض کنم که این اتحادیه در جهت عمل به وظیفه ذاتی خود همواره نسبت به ابهام زدایی درمورد موضوعات مختلف و ایراداتی که به فروشگاه های زنجیره ای وارد می شود گزارشات و مستنداتی را که توسط بازرسان اتحادیه از شعب تحت پوشش در سرتاسر کشور تهیه می شود به سازمان های ذی ربط ارسال نموده است. بعنوان مثال بازرسان اتحادیه، ادعای تقلب و کم فروشی در تن ماهی، حبوبات بسته بندی شده، دستمال کاغذی و تخم مرغ را مورد بررسی دقیق قرارداده و نتیجه مشاهدات خویش را به نهادهای نظارتی منعکس کرده اند. در این میان جای بسی تعجب است که در مواردی حتی همین شفافیت در عملکرد به جای آنکه مستوجب تشویق اتحادیه و بهره برداری های مثبت شود مستمسکی برای مواخذه اعضای این اتحادیه شده است. آن هم اتحادیه ای که اعضای آن همگی از سرآمدان اقتصادی و فعالین بخش خصوصی به شمار می روند و با تلاش در رفع مشکلات ناشی از تحریم های ظالمانه نه تنها به ایجاد آرامش در بازار کمک کرده اند بلکه اثرات روانی ناشی از آنرا با مدیریت به هنگام خنثی نموده اند. نمونه بارزاین ادعا فعالیت بی وقفه در برهه های مختلف همچون زمان انتشار ویروس کووید ۱۹ در کشور است که شرایطی را به وجود آورد که برخلاف سایر کشورها، نه تنها قفسه ها خالی از کالا نشد بلکه با تزریق بموقع اعتماد، اطمینان و آرامش خاطر به جامعه، جو ناامنی و فقدان آرامشی را که می توانست باعث بروز بحران های مختلف اجتماعی شود کنترل نماید.
*ضمن تشکر از وقتی که برای این گفتگو اختصاص داده اید بعنوان سخن پایانی اگر نکته ای هست بفرمایید.
واقعیت این است که هنوز هم حجم بیشتر خریدکالا و خدمات در این کشور از راه شبکه سنتی انجام می شود و فروشگاه های زنجیره ای علیرغم رشد و گسترش خوبی که بخصوص در دهه اخیر داشته اند هنوز هم بخش بسیار اندکی از بازار را در اختیار دارند اما متاسفانه برخی نقدها و یا موضع گیری ها به شکلی است که این نسبت را وارونه نشان می دهند. به تعبیر دیگر تلاش می شود تا کاستی های ساز و کار سنتی تأمین و توزیع کالا، به سمت فروشگاه های زنجیره ای سوق داده شود. ازاین رو منصفانه نیست با نادیده گرفتن خدمات فروشگاه های زنجیره ای چه در زمینه عرضه بموقع و ارزان تر کالاها به مردم و چه در ایجاد جو روانی مثبت اجتماعی که سبب کمتر شدن تأثیر تورم و گرانی بر مردم می شود و اجازه نمی دهد تصور کمیابی کالاها سبب پیدایش بحران های مختلف اجتماعی شود و چه در همکاریهای نزدیک با نهادهای دولتی، انتقاداتی متوجه فروشگاه های زنجیره ای شود که در نهایت وارد شدن ضرر و زیان به وقت و سرمایه جامعه و شهروندان را به همراه داشته باشد.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.

منبع: مدل كودك