با چهارتا ۹ اسیر شدیم!

به گزارش مدل كودك «آدم بزرگ ها عاشق عدد و رقمند. وقتی با اونا از یه دوست تازه حرف بزنی هیچگاه ازتون راجع به چیزهای اساسی سوال نمی كنند، هیچگاه نمی پرسن آهنگ صداش چطوره؟ چه بازی هایی دوست داره؟ پروانه جمع می كنه یا نه؟ می پرسن چند سالشه؟ چندتا برادر داره؟ وزنش چقدره؟ پدرش چقدر حقوق می گیره؟ و تازه پس از این سوالات است كه خیال میكنن طرف رو شناختن. وقتی به آدم بزرگا بگی یه خونه قشنگ دیدم از آجر قرمز كه جلو پنجره هاش غرق گل شمعدونی و بومش پر از كبوتر بود، محاله بتونن مجسمش كنن. باید حتما بهشون گفت یه خونه چند میلیون تومنی دیدم تا صداشون بلند بشه: وااااای چه قشنگ! (شازده كوچولو – آنتوان دوسنت اگزوپری)»

۷۷ سال از انتشار کتاب «شازده کوچولو» می گذرد و شاید اگزوپری نداند که ما آدم بزرگ ها آنقدر غرق در عدد و رقم مانده ایم که دیگر شورش را هم درآوردیم و جریانی را با عنوان تاریخ تولد لاکچری بوجود آورده ایم!

حالا هم در آستانه یک تاریخ تولد لاکچری در ایران هستیم که مقرر است مقابل زایشگاه ها صف های طولانی باشد؛ یعنی ۹/۹/ ۹۹ و شاید با خودمان فکر نماییم که چقدر باکلاس! چقدر خاص و چقدر قشنگ!

اغلب متخصصان و مسؤلان حوزه سلامت درباره تبعات زایمان ها و سزارین های زوری برای درج تاریخ تولد نوزاد در ۹ آذر ۹۹ اخطار داده اند و حتی تمهیداتی هم برای پیگیری چنین اقدامی از جانب بیمارستان ها بعنوان یک تخلف، پیشبینی شده است اما ظاهرا عزم خانواده هایی که تاریخ تولد بچه شان را رند می خواهند، جزم است و چیزی جلودارشان نیست. حتی ثبت احوال اعلام نموده که هر کس از آغاز آذر به دنیا بیاید، برایش به تاریخ ۹۹/۹/۹ شناسنامه صادر می نماییم اما این هم بعید است فایده ای داشته باشد چون خانواده های لاکچری نمی خواهند تاریخ تولد بچه شان در شناسنامه، فیک باشد. آنها همه چیزشان اورجینال است!

اما چرا ما اینقدر بی مسئولیت و غرق در زندگی بدون معنا شده ایم؟

دکتر محمد رحیمی – جامعه شناس و صدمه شناس اجتماعی – در اینباره به ایسنا می گوید: «مدرنیته تمامی ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است و انسان مدرن در یک فضای بی روح از خیلی از ارزش های اجتماعی مقبول جامعه خود فاصله گرفته و همین مساله سبب تهی شدن زیست جهان انسان مدرن از ارزش های اجتماعی شده است. جامعه مدرن مجموعه ای از نگاه ها و افکار در مورد جامعه، انسان و پدیده های اجتماعی را بوجود آورده است. حقیقت این است که مدرنیته به یک معنا و تا حد زیادی معنای زندگی را از انسان ها گرفته و تغییرات اجتماعی وسیعی با خود بهمراه داشته است.»

او ادامه می دهد: «ما ظاهرا در جامعه مدرن زندگی می نماییم. در منازل مدرن سکونت داریم، خودروی مدرن سوار می شویم، از آخرین تکنولوژی مدرن استفاده می نماییم اما رفتارها و خلقیات جامعه مدرن را یاد نگرفته ایم. به تعبیر هربرت مارکوزه می توان گفت هر چند که جامعه نوین تجسم عقلانیت به نظر می آید اما این جامعه در کل غیرعقلانی است.»

این جامعه شناس با این تفسیر از جهان مدرن اضافه می کند: «قصد دارم به این مسأله اجتماعی بپردازم که زیر پوست جامعه جریان دارد و خیلی از ما از آن بی خبریم و نتایج آنرا جدی نمی گیریم. این مسأله اقدام زنان به زایمان زودرس در تاریخ های به اصطلاح لاکچری است؛ خانمهایی که تاریخ زایمان خویش را خودشان انتخاب می کنند و در تاریخ های خاص (تاریخ تولد پدر یا مادر، تاریخ ازدواج، تاریخ های رند و…) و زودتر از تاریخ زایمان طبیعی نوزاد خویش را به دنیا می آورند. اتاق های زایمانی که پر است از والدینی که می خواهند هر طور شده در آن روز فرزندشان را به هر قیمتی که شده به دنیا بیاورند.»

رحیمی ادامه می دهد: «در سالهای اخیر بعضی از بیمارستان ها بر خلاف نظام و اخلاق پزشکی و حرفه ای خود به جراحی های غیر ضروری دست می زنند و تاریخ زایمان را مطابق تاریخ پیشنهادی والدین جلو می اندازند که این عمل با اخلاق پزشکی و علمی سازگار نیست. این مسأله از یک سو تفوق ارزش های نظام سرمایه داری را در نظام پزشکی و سلامت نشان داده است. نظامی که با محوریت انسان بنا شده و باید در جهت تأمین سلامت انسان در همه ابعاد فعالیت کند، در جهت حفظ ارزش های سرمایه داری حرکت می کند. نظام سلامت در جامعه ایران گرفتار بحران های اساسی است و ارزش های اخلاقی و انسانی در این نظام به چالش کشیده شده است.»

او می گوید: «آنچه در وهله نخست اهمیت دارد پول است و به تعبیر زیمل، پول معنای خیلی از ارزش ها را تغییر داده است، گویی با پول می توان هر ارزشی را خریداری و هر ناممکنی را ممکن ساخت. در سوی دیگر ماجرا والدینی قرار دارند که به دنبال ارزش های جدید هستند؛ ارزش هایی که به واسطه آنها تفاخر کنند؛ والدینی که تولد نوزاد در تاریخ خاص برایشان نوعی ارزش شده و سلامت نوزاد برای آنها در اولویت نیست. پژوهش های علمی نشان داده است که دستکاری در تاریخ زایمان ها، اختلالات تنفسی، احتمال خونریزی مغزی و فلج مغزی نوزاد را بیشتر می کند، میزان بستری نوزاد در NICU (بخش ویژه نوزادان بدحال) و حتی مرگ نوزادان با زایمان زودرس افزایش می یابد و در مادران هم خونریزهای پس از زایمان اتفاق می افتد که خودش شایع ترین علت مرگ و میر مادران آبستن است. همه اینها حکایت از یک بحران اخلاقی و معرفتی عمیق دارد؛ بحرانی که انسان ها را خالی از الگوهای هنجارمند کرده و الگوهای ناهنجار اجتماعی را جایگزین الگوی بهنجار کرده است.»

این جامعه شناس در پاسخ به این پرسش که منشاء این تغییرات چیست و والدین با این عمل به دنبال چه هستند؟ معتقد است: «یکی از علل به اعتقاد بنده میل فزاینده به تمایز است. تمایزپذیری یکی از سازوکارهای سبک زندگی مدرن و همچون ارزش هایی است که انسان مدرن در جست وجوی آن است. والدین با این مبادرت به دنبال اکتساب منزلت، تمایز و پایگاه هستند. در واقع عصر حاضر را باید عصر تمایزها و تفاوت ها دانست. انسان ها از راه تمایزات اجتماعی خویش را از دیگران جدا می کنند و تمایز، وسیله ای برای فخرفروشی و از نمادهای منزلتی اصلی است. تمایز همچون گرایش های مهم انسانی است ولی برداشت از تمایز در همه افراد یکسان نیست. برخی با تحصیلات دانشگاهی، تولید یا مصرف آثار فرهنگی و هنری، منش اخلاقی و… خویش را از دیگران متمایز می کنند، برخی دیگر با خرید کالاهای لوکس، سوارشدن به اتومبیل های شیک و مدرن، انواع جراحی های زیبایی و…. گروه اول از جایگاه اجتماعی بالایی در جامعه برخوردار می باشند و در فرهنگ آرمانی ما منزلت اجتماعی خاصی دارند. این تمایز برترین نوع تمایزی است که به لحاظ اجتماعی هم پذیرفته شده است. اما گروه دوم یک گروه خرده فرهنگی هستند که برداشتی متفاوت از تمایز دارند و الگوهای فکری و هنجاری این گروه در تعارض شدید با ارزش ها و هنجارهای جامعه است. تمایز برای این گروه، تمایز در ارزش های متعالی جامعه نیست بلکه در ارزش های خرده فرهنگی است که رسانه ها و گروه مرجع این گروه آنرا اشاعه می دهند. والدینی که با تاریخ لاکچری در صدد نشان دادن تمایز و فخرفروشی هستند از یک ذهن بیمار و آشفته رنج می برند. برای این گروه از والدین فرقی ندارد چه چیزی و به چه قیمتی آنها را از دیگران متمایز کند فقط می خواهند متمایز باشند؛ حتی اگر این تمایز به قیمت خطر سلامتی مادر و نوزاد تمام شود.»

او همینطور می گوید: «عامل دیگر، ضعف سرمایه فرهنگی است. توزیع ارزش ها و فرصت ها در جامعه بر مبنای میزان برخورداری از چهار نوع سرمایه یعنی سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی و سرمایه فیزیکی است. والدینی که به دنبال تاریخ های لاکچری برای تولد نوزاد خود هستند اکثرا از سرمایه فرهنگی پایینی برخوردار می باشند، سرانه مطالعه شان پایین است، تحصیلات دانشگاهی ندارند، مصرف فرهنگی پایینی دارند، در محیط های فرهنگی حاضر نمی شوند و در خانواده های به اصطلاح فرهنگی پرورش نیافته اند بنابراین تصورات غلطی از ارزش های اجتماعی دارند. طبقـات گوناگون به اقتضای تحصیلات، آگاهی ها و مهارت های خود (سرمایه فرهنگی) از سرمایه های نمـادین متنوعی استفاده می نمایند تا از طریق آنها پایگاه اجتماعی خود را ابراز کنند. درک افـراد از خودشـان و درک دیگران از آنها ناشی از تاثیر ارزش های فرهنگی است برای مثال وقتی ارزش در جامعـه بـر تاریخ تولد خاص قرار گرفت، همان گونه که دیگران به آن اهمیت می دهند فرد نیـز تحت تاثیر فرهنگ اجتماع خویش، ارزشمندی را در داشتن تاریخ تولد لاکچری خواهد دید. به صورتی که والدین تاریخ تولد لاکچری را هدیه ارزشمندی به فرزند خود تصور می کنند، در حالیکه مرتکب خیانت بزرگی شده اند و نتایج آن هر روز جلوی چشمانشان نمایان می شود.»

رحیمی درباره دلیل عمده دیگر ترویج سبک زندگی لاکچری اظهار می کند: «این ارزش ها امروزه در جامعه به اصطلاح خریدار دارند یعنی در فرهنگ جامعه برایش ارزش قائلند و آنچه که تبدیل به ارزش می شود گرایش عمومی هم به آن سمت تمایل پیدا می کند. بعنوان مثال زمانی که سالن های عقد و تالارهای پذیرایی مبالغ بالایی را برای رزرو تاریخ ۹۹/۹/۹ از مشتریان خود می گیرند یا بیمارستان های خصوصی هزینه های گزافی را بابت رزرو اتاق زایمان در تاریخ ۹۹/۹/۹ از والدین می گیرند مبین این است که این ارزش ها در جامعه نهادینه شده است. هنگامی که در سیستم آموزشی، در تبلیغات رسانه ها، در همه شئون و ابعاد زندگی، افراد یاد می گیرند خودشان را با دیگران مقایسه کنند، طبیعی است این افراد میل به تفاخر و سبک زندگی خاص یا همان لاکچری لایف خواهند داشت. برای مقابله با این نوع سبک زندگی، باید از آموزش شروع نماییم. گروه های اجتماعی اثرگذار باید مردم را به سبک زندگی بهنجار دعوت کنند. خانواده ها و نظام آموزشی نقش مهمی در مدیریت تغییرات اجتماعی و فرهنگی دارند و چنانچه آموزش را از خانواده ها و نظام آموزشی شروع نماییم می توانیم آثار آنرا در لایه های مختلف جامعه ملاحظه نماییم.»

این جامعه شناس در انتها می گوید: «در این مدت کوتاهی که تا ۹۹/۹/۹ پیش رو داریم مسؤلان ارشد نظام سلامت و کنشگران نظام سلامت را به نظارت و کنترل هرگونه رفتار صدمه رسان به سلامت نوزادان دعوت می کنم. اگر سلامت جامعه و نسلی از فرزندان اهمیت دارد مجازات های سنگین برای عاملان سزارین های تقویمی در نظر گرفته شود تا شاهد این فاجعه انسانی نباشیم.»

منبع: modelkids.ir