مدل كودك: احتكار خانگی برخی اقلام مصرفی توسط مردم، ناشی از بی اعتمادی مصرف كنندگان به تصمیمات دولت و توان دستگاههای متولی در تنظیم بازار است كه متاسفانه در نهایت هم زیان آن به خود مردم بازمی گردد.
به گزارش مدل كودك به نقل از مهر، اخبار احتكار و كمبود برخی اقلام مصرفی، این روزها بعضی از مردم را نگران كرده است. این نگرانی بیش از آنكه واقعیت داشته باشد، ناشی از جو بی اعتمادی و توجه به شایعاتی است كه حول فقدان كالا در ماههای آتی شكل گرفته و خیلی از خانوارها را روانه فروشگاهها كرده است تا ذخیره مناسبی از مایحتاجی كه احتمال می دهند شاید با كمبود آن در ماههای پیش رو مواجه باشند را تامین كنند؛ در صورتی كه تجربه نشان داده كه چنین تصوری عموما اشتباه است و رفتارهای هیجانی مردم برای خرید كالاها، گاه در كنار بی برنامگی و عدم مدیریت صحیح دولت، كمبودها را تشدید كرده و در نهایت نیز، زیان آن به خود مردم بازمی گردد. بازی دو سر برد تولیدكنندگان از هجوم خریداران كالا به بازار البته در كنار این نگرانی مردم، خیلی از تولیدكنندگان و حتی دولتمردان هم از وضعیت كنونی كه مردم پیش روی بازار قرار داده اند، بیش از آنكه ناراحت باشند، خوشحال هستند؛ چراكه به هر حال ركودی كه مدتها از آن دم می زدند و خریداری برای كالاهایشان وجود نداشت، اكنون به یكباره با موجی از هیجان خرید كالا از جانب مردم برطرف شده و از جانب دیگر، دولت را در آرامش بیشتری نسبت به تامین كالاهای اساسی مورد نیاز مردم در ماههای سخت پیش رو در نیمه دوم سال جاری قرار داده است. در واقع، طی سال های گذشته، مشكل اصلی اقتصاد ایران نبود تقاضا برای خرید كالاهای ایرانی آن هم در شرایط ركودی بوده و همواره دولت تلاش می كرد تا با ارائه طرح های تحریك كننده تقاضا، از سبد كالایی گرفته تا ارائه كارت اعتباری به كارمندان دولت، زمینه ساز خرید كالاهای ایرانی شود؛ در صورتی كه در روی دیگر سكه نیز، تولیدكنندگان همواره از عدم اقبال مصرف كنندگان ایرانی به تولیداتشان نالان بودند، اما اكنون آنها آنقدر با استقبال از عرضه كالاهای ایرانی رو به رو شده اند كه شاید برایشان به شكلی غیرمنتظره بوده است. حال آنها هستند كه در طرف عرضه، در مظان افترا قرار گرفته اند كه با احتكار یا عدم عرضه كالاهایشان، متهم هستند كه تقاضای بازار را پاسخ نمی دهند. اكنون مردم، با هجوم به فروشگاهها و مراكز خرید، شرایطی را فراهم نموده اند كه هم تولیدكنندگان سود ببرند و هم دولت. به این جهت كه تولیدكنندگان كالاهای خویش را كه شاید مدتها باید انتظار می كشیدند و با تخفیف های بالا برای مردم در فروششان جذابیت تولید می كردند را گاها با قیمت های بالاتر از قبل، به فروش می رسانند و دولت هم، تا مدتی از بابت تامین كالاهای مورد نیاز مردم آن هم در شرایط سخت پیش رو، خیالش راحت شده است، چراكه به اعتقاد كارشناسان، حداقل تا یكی دو ماه، تقاضای موثری را در بازار كالاهای اساسی نخواهد دید و به خوبی می تواند برای مدیریت شرایط موجود- البته اگر بخواهد و به آن فكر كند- فرصت داشته باشد. نكته حائز اهمیت دیگر، آن است كه دولت تا مدتها به علت تامین بخشی از نقدینگی مورد نیاز تولید از محل خریدهای فزاینده مردم، انتقاد و تقاضایی را از جانب تولیدكنندگان به صورت جدی نخواهد دید، چراكه فضای پیش رو و آنچه كه طی هفته های گذشته بر بازار كالاهای اساسی گذشته است، زمینه ساز آرامش و به گردش درآمدن سرمایه خیلی از تولیدكنندگان شده است. مردم از دغدغه های خود برای خرید كالا می گویند یكی از خریداران كالاهای اساسی كه برای خرید به فروشگاه مراجعه نموده است، در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن گلایه از وضعیت عرضه كالاها و محدودیت هایی كه فروشگاهها برای خرید كالاهای اساسی و مواد شوینده پیش روی آنها قرار داده اند می گوید: فروشگاهها برای كالاهای مورد استقبال مردم، سهمیه قرار داده اند؛ به نحوی كه هر فرد در رجوع به فروشگاههای بزرگ، حق خرید سه صابون، یا سه عدد دستمال كاغذی یا مایحتاج دیگر سلولزی را دارد و بنا بر دستور مدیریت فروشگاه، این محدودیت را پیش روی خود می بیند. وی رفتار كنونی مصرف كنندگان در بازار را ناشی از بی اعتمادی به آینده بازار می داند و می گوید: این بی اعتمادی در دو جهت تامین به موقع كالاها و قیمت است كه مردم را روانه خریدهای كلان كرده است. اكنون مردم بیش از اندازه نیاز خود، به بازار مراجعه نموده و خرید می كنند؛ به نحوی كه خانه ها انبارهای كوچك ذخیره سازی كالاهای اساسی و مواد اولیه مورد نیاز شده است. خانه ها، انبارهای كوچك كالاهای اساسی یكی دیگر از خریداران در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: هجوم مردم و بی اعتمادی آنها نسبت به خرید كالاهای اساسی، تنها در مورد بعضی از كالاهایی دیده می گردد كه زمزمه كمبود آنها در بازار پیچیده است، به این معنا كه شما در مورد كالاهای اساسی همچون برنج، روغن، شكر، لبنیات یا حتی گوشت و مرغ نیز، به علت اینكه شایعه كمبودی در بازار وجود ندارد، هجومی هم از جانب مردم مشاهده نمی كنید، در صورتی كه برای خرید دستمال كاغذی و سایر محصولات سلولزی كه شاید استفاده كمتری نسبت به برنج و روغن و گوشت دارند، به علت شایعاتی كه وجود دارد، استقبال مردم آنقدر زیاد است كه عملا به كمبود كالا در بازار دامن زده است. وی تصریح كرد: در فروشگاهها اكنون معضل محصولات سلولزی بیش از هر چیزی به چشم می خورد، در صورتی كه تولیدكنندگان هم با بالا بردن قیمت ها، جانب مردم را در شرایط كنونی اقتصاد كه ارزش پول ملی بسیار كم شده است، رعایت نكرده و فقط به دنبال سودآوری خود هستند.